Trong năm 2024, ngành ngân hàng đang chứng kiến những bước chuyển mình mạnh mẽ với ba điểm nhấn quan trọng: kết nối QR quốc tế, sự phát triển giao dịch điện tử, và các chính sách pháp lý cởi mở. Những xu hướng này không chỉ giúp ngân hàng cải thiện dịch vụ mà còn mang lại lợi ích lớn cho người tiêu dùng và thúc đẩy sự đổi mới trong ngành tài chính. Cùng khám phá các thay đổi này và những tác động của chúng đối với ngành ngân hàng Việt Nam.
I. Kết Nối QR Quốc Tế: Cơ Hội Mới Cho Ngành Ngân Hàng
Kết nối QR quốc tế là một trong những điểm nhấn chuyển đổi số ngân hàng trong năm 2024. Với sự hợp tác giữa các quốc gia như Thái Lan, Campuchia và Lào, Việt Nam đã hoàn tất việc kết nối thanh toán xuyên biên giới qua mã QR. Điều này không chỉ giúp người tiêu dùng Việt Nam dễ dàng thanh toán khi đi du lịch, mà còn mở rộng cơ hội thanh toán toàn cầu, giúp giảm sự phụ thuộc vào thẻ tín dụng. Được hỗ trợ bởi Công ty Thanh toán Quốc gia Việt Nam (Napas), kết nối này hứa hẹn sẽ tiếp tục mở rộng ra các thị trường lớn như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và nhiều quốc gia ASEAN khác vào năm 2025.
II. Giao Dịch Điện Tử: Tăng Trưởng Mạnh Mẽ và Tác Động Đến Người Dùng
Trong những năm gần đây, giao dịch điện tử đã có sự tăng trưởng mạnh mẽ. Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước, đến tháng 9/2024, giao dịch qua Internet đã tăng 49,45% về lượng và 33,19% về giá trị, trong khi giao dịch qua di động tăng 57,93% về lượng và 35,54% về giá trị. Sự chuyển dịch này cho thấy người tiêu dùng ngày càng tin tưởng vào các phương thức thanh toán điện tử, từ thanh toán qua QR cho đến các giao dịch qua ứng dụng di động. Các ngân hàng như VPBank và VIB cũng đã đẩy mạnh phát triển các kênh ngân hàng số để đáp ứng nhu cầu này.
III. Pháp Lý Cởi Mở: Định Hướng Mới Cho Phát Triển Ngân Hàng Điện Tử
Với sự phát triển của công nghệ tài chính, Luật Các tổ chức tín dụng 2024 đã mở ra một hành lang pháp lý quan trọng cho hoạt động ngân hàng qua phương tiện điện tử. Điểm nổi bật của luật này là việc hợp pháp hóa hoạt động cho vay trực tuyến và khuyến khích sự phát triển của các cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox). Các sáng kiến này sẽ tạo điều kiện cho fintech phát triển, từ đó mang lại nhiều sản phẩm và dịch vụ tài chính mới mẻ cho người tiêu dùng.
IV. Xu Hướng Thanh Toán Xuyên Biên Giới: Sự Đột Phá Của QR và Thanh Toán Số
Thanh toán xuyên biên giới không còn là một khái niệm xa lạ. Sự phát triển của mã QR quốc tế và các hệ thống thanh toán số đã giúp người dùng thực hiện giao dịch tại nhiều quốc gia mà không cần thẻ tín dụng. Các ngân hàng lớn như Vietcombank và BIDV đang đẩy mạnh việc tích hợp thanh toán điện tử quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao dịch và chuyển tiền xuyên biên giới.
V. Vai Trò Của Công Nghệ Tài Chính Trong Chuyển Đổi Số Ngành Ngân Hàng
Công nghệ tài chính (fintech) đóng một vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi số ngành ngân hàng. Các ngân hàng như VIB và VPBank đã tiên phong trong việc áp dụng công nghệ mới như Blockchain, AI và Big Data vào các dịch vụ ngân hàng, giúp cải thiện chất lượng dịch vụ và tăng cường khả năng phân tích dữ liệu, từ đó tạo ra những sản phẩm tài chính linh hoạt và hiệu quả hơn cho khách hàng.
VI. Các Hệ Thống Phần Mềm Lõi và Dữ Liệu Điện Toán Đám Mây: Cốt Lõi Cho Ngân Hàng Số
Hệ thống phần mềm lõi (Core Banking) và dữ liệu điện toán đám mây đang trở thành yếu tố quyết định trong quá trình chuyển đổi số của ngân hàng. Các công ty công nghệ lớn như AWS và IBM đã hỗ trợ các ngân hàng triển khai các nền tảng này, giúp các tổ chức tài chính tối ưu hóa quy trình vận hành, từ đó giảm chi phí và nâng cao hiệu quả kinh doanh.
VII. Sandbox và Cơ Chế Phát Triển Sản Phẩm Mới Trong Ngành Ngân Hàng
Sandbox là một công cụ quan trọng giúp các fintech thử nghiệm các sản phẩm và dịch vụ mới trong môi trường kiểm soát. Với sự hỗ trợ từ Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan chức năng, các ngân hàng như BIDV và VIB có thể thử nghiệm những sáng kiến mới mà không gặp phải các rào cản pháp lý, từ đó đẩy mạnh sự đổi mới và sáng tạo trong ngành ngân hàng.
VIII. Sự Tăng Trưởng Mạnh Mẽ Của Blockchain, AI và Big Data Trong Ngành Ngân Hàng
Blockchain, trí tuệ nhân tạo (AI) và Big Data đang tạo ra những bước đột phá trong ngành ngân hàng. Các ngân hàng như BIDV, VPBank và Vietcombank đã áp dụng blockchain để xử lý giao dịch tài chính, trong khi AI và Big Data được sử dụng để phân tích dữ liệu và cải thiện quy trình chấm điểm tín dụng. Những công nghệ này không chỉ giúp giảm rủi ro mà còn nâng cao hiệu quả hoạt động của ngân hàng.
IX. Quản Lý Công Nghệ Tài Chính: Giải Pháp Tăng Cường Hiệu Quả và Giảm Rủi Ro
Việc quản lý công nghệ tài chính đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu rủi ro và nâng cao hiệu quả của các giao dịch ngân hàng. Các ngân hàng cần phải có chiến lược rõ ràng trong việc áp dụng công nghệ mới, đồng thời phải kiểm soát chặt chẽ các rủi ro có thể phát sinh từ các hệ thống số hóa.
X. Tương Lai Ngành Ngân Hàng: Hướng Đến Mô Hình Ngân Hàng Mở (Open Banking)
Ngân hàng mở (Open Banking) là xu hướng phát triển mạnh mẽ trong tương lai. Hệ sinh thái ngân hàng mở giúp các tổ chức tài chính và fintech kết nối với nhau, mang lại lợi ích lớn cho người tiêu dùng. Các ngân hàng như VIB và Vietcombank đang tích cực tham gia vào mô hình này, từ đó thúc đẩy sự phát triển của các dịch vụ ngân hàng linh hoạt và hiệu quả.
Các chủ đề liên quan: ngân hàng số , chuyển đổi số ngân hàng
Tác giả: Kiều Ngọc Phát
Tổng biên tập: Nguyễn Ngọc Kim Hằng