Kinh tế
Lương gross là gì?
Lương gross là gì? Bài viết này giải thích khái niệm lương gross, so sánh với lương net, và hướng dẫn bạn cách tính lương thực nhận từ lương gross. Tìm hiểu ưu nhược điểm của việc nhận lương gross, cách bảo vệ quyền lợi và những lưu ý quan trọng để không bị thiệt thòi.
Khái niệm lương gross và sự khác biệt giữa lương gross và lương net
Lương gross, hay còn gọi là lương tổng, là thuật ngữ được dùng để chỉ tổng thu nhập của người lao động trước khi trừ các khoản đóng bảo hiểm và thuế thu nhập cá nhân. Khái niệm này không được quy định cụ thể trong các văn bản pháp luật nhưng rất phổ biến trong các thỏa thuận lao động. Lương gross bao gồm lương cơ bản cùng với các khoản phụ cấp, trợ cấp, hoa hồng và các khoản thu nhập khác mà người lao động nhận được.
Ngược lại, lương net là số tiền thực nhận mà người lao động có trong tay sau khi đã trừ tất cả các khoản bắt buộc như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và thuế thu nhập cá nhân. Để tính lương net, các khoản đóng bảo hiểm và thuế thu nhập sẽ được trừ từ lương gross, dẫn đến số tiền thực tế mà người lao động nhận được thường thấp hơn lương gross.
Sự khác biệt chính giữa lương gross và lương net nằm ở cách tính và mục đích sử dụng của chúng. Lương gross giúp người lao động và nhà tuyển dụng có cái nhìn tổng quát về mức thu nhập trước khi trừ đi các chi phí, trong khi lương net phản ánh chính xác số tiền mà người lao động sẽ thực sự nhận được và có thể chi tiêu. Điều này làm cho việc hiểu rõ hai khái niệm này là rất quan trọng để người lao động có thể quản lý tài chính cá nhân hiệu quả hơn.
Những ưu và nhược điểm của việc nhận lương gross so với lương net
Việc chọn nhận lương gross hay lương net đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng, và điều này có thể ảnh hưởng đáng kể đến quyền lợi và kế hoạch tài chính của người lao động.
Ưu điểm của việc nhận lương gross là khả năng chủ động tính toán và quản lý tài chính cá nhân. Khi nhận lương gross, người lao động có thể thấy rõ tổng thu nhập của mình và từ đó, chủ động hơn trong việc quản lý các khoản chi phí cá nhân cũng như lập kế hoạch tài chính. Họ có thể tính toán chính xác số tiền cần phải trích ra để đóng bảo hiểm và thuế thu nhập cá nhân, điều này giúp họ tránh được việc bị trừ sai do nhà tuyển dụng. Hơn nữa, các chế độ bảo hiểm như trợ cấp thai sản, trợ cấp ốm đau, hoặc lương hưu sẽ được tính dựa trên lương gross, do đó mức hưởng sẽ cao hơn so với việc đóng bảo hiểm theo lương net.
Tuy nhiên, việc nhận lương gross cũng có những nhược điểm. Một trong những nhược điểm chính là người lao động phải tự chịu trách nhiệm về việc tính toán và nộp các khoản bảo hiểm và thuế thu nhập cá nhân. Điều này đòi hỏi người lao động phải cập nhật liên tục các quy định pháp luật về bảo hiểm và thuế để tránh bị trừ sai. Nếu không quản lý tốt, có thể dẫn đến tình trạng bị trừ nhiều hơn hoặc thiếu hụt các khoản đóng cần thiết, ảnh hưởng đến quyền lợi bảo hiểm.
Ngoài ra, một số doanh nghiệp có thể sử dụng mức lương gross để đóng bảo hiểm với mức thấp hơn thực tế, dẫn đến quyền lợi bảo hiểm của người lao động bị giảm sút. Trong khi đó, với lương net, mặc dù người lao động nhận được số tiền thực tế cao hơn ngay lập tức, nhưng các khoản bảo hiểm sẽ được tính toán và nộp bởi người sử dụng lao động, điều này có thể dẫn đến mức hưởng chế độ bảo hiểm thấp hơn.
Cách tính lương thực nhận từ lương gross và ví dụ cụ thể
Để xác định lương thực nhận từ lương gross, bạn cần trừ đi các khoản đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và thuế thu nhập cá nhân từ số lương gross. Cách tính này giúp bạn biết được số tiền thực tế bạn sẽ nhận được sau khi các khoản khấu trừ bắt buộc đã được thực hiện.
Trước tiên, bạn cần tính số tiền phải đóng cho bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp. Các khoản đóng này được tính dựa trên tỷ lệ phần trăm của lương gross. Cụ thể, tổng tỷ lệ đóng bảo hiểm là 10,5%, trong đó bảo hiểm xã hội chiếm 8%, bảo hiểm y tế là 1,5%, và bảo hiểm thất nghiệp là 1%. Ví dụ, nếu lương gross của bạn là 25 triệu đồng, số tiền phải đóng cho các khoản bảo hiểm này là 25 triệu đồng x 10,5% = 2,625 triệu đồng.
Sau khi trừ các khoản bảo hiểm, bạn cần tính thuế thu nhập cá nhân. Thuế thu nhập cá nhân được tính dựa trên thu nhập tính thuế, là phần thu nhập còn lại sau khi đã trừ đi các khoản miễn thuế và giảm trừ. Để tính thuế thu nhập cá nhân, bạn cần biết các khoản giảm trừ gia cảnh (11 triệu đồng/tháng cho bản thân và 4,4 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc) và các khoản đóng góp từ thiện (nếu có).
Ví dụ, nếu bạn có lương gross là 25 triệu đồng, và bạn có một người phụ thuộc, bạn sẽ tính như sau:
Thu nhập tính thuế = 25 triệu đồng – 2,625 triệu đồng (bảo hiểm) – 11 triệu đồng (giảm trừ gia cảnh) – 4,4 triệu đồng (giảm trừ người phụ thuộc) = 6,975 triệu đồng.
Thuế thu nhập cá nhân được tính theo từng bậc thuế: Bậc 1 (đến 5 triệu đồng) thuế suất 5%, Bậc 2 (trên 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng) thuế suất 10%.
Áp dụng cho trường hợp này:
Thuế TNCN = (5 triệu x 5%) + ((6,975 triệu – 5 triệu) x 10%) = 250.000 đồng + 197.500 đồng = 447.500 đồng.
Cuối cùng, lương thực nhận sẽ được tính bằng lương gross trừ đi tổng số tiền đóng bảo hiểm và thuế thu nhập cá nhân. Trong ví dụ này, lương thực nhận = 25 triệu đồng – 2,625 triệu đồng – 447.500 đồng = 21,927,500 đồng.
Cách áp dụng các công thức và ví dụ cụ thể này, bạn có thể tính toán chính xác số lương thực nhận từ lương gross của mình, đảm bảo rằng bạn có cái nhìn rõ ràng về số tiền thực tế bạn sẽ nhận được sau khi các khoản khấu trừ được thực hiện.
Những lưu ý quan trọng khi nhận lương gross để bảo vệ quyền lợi của bạn
Khi chọn nhận lương gross, người lao động cần chú ý đến một số yếu tố quan trọng để bảo vệ quyền lợi của mình và đảm bảo rằng các quyền lợi bảo hiểm được thực hiện đúng theo quy định pháp luật.
Trước tiên, việc cập nhật các quy định pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và thuế thu nhập cá nhân là cực kỳ quan trọng. Luật pháp và các chính sách về bảo hiểm và thuế có thể thay đổi theo thời gian, vì vậy người lao động cần phải theo dõi thường xuyên để đảm bảo rằng các khoản đóng góp và thuế được tính toán chính xác. Việc không cập nhật kịp thời có thể dẫn đến tình trạng bị trừ sai hoặc mất quyền lợi.
Ngoài việc theo dõi các quy định, người lao động cũng cần kiểm tra kỹ lưỡng thông tin liên quan đến việc đóng bảo hiểm xã hội. Đặc biệt, nên xác minh xem doanh nghiệp có thực hiện việc đóng bảo hiểm cho bạn dựa trên mức lương gross hay không. Nếu doanh nghiệp chỉ đóng bảo hiểm trên mức lương net thấp hơn, quyền lợi của bạn khi tham gia bảo hiểm xã hội như trợ cấp thai sản, trợ cấp ốm đau, và lương hưu có thể bị giảm sút. Do đó, việc yêu cầu doanh nghiệp thực hiện đúng quy định và theo dõi các khoản đóng bảo hiểm là rất cần thiết.
Người lao động cũng nên yêu cầu và lưu giữ các chứng từ chứng minh việc đóng bảo hiểm và thuế thu nhập cá nhân. Điều này không chỉ giúp bạn theo dõi các khoản đóng góp của mình mà còn tạo cơ sở pháp lý để yêu cầu doanh nghiệp điều chỉnh nếu có sai sót. Việc có các tài liệu chứng minh sẽ giúp bạn bảo vệ quyền lợi của mình một cách hiệu quả trong trường hợp có tranh chấp hoặc vấn đề phát sinh.
Tự tính toán và dự đoán các khoản đóng bảo hiểm và thuế từ lương gross cũng là một cách để bảo vệ quyền lợi cá nhân. Sử dụng các công cụ tính toán và theo dõi số tiền cần đóng sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc quản lý tài chính và đảm bảo rằng bạn không bị thiệt thòi do các sai sót trong việc tính toán của doanh nghiệp.
Giải đáp các thắc mắc thường gặp về lương gross và cách tính thuế thu nhập cá nhân
Lương gross là một khái niệm khá phổ biến trong thị trường lao động, tuy nhiên, nhiều người vẫn còn những câu hỏi chưa được giải đáp rõ ràng, đặc biệt liên quan đến cách tính thuế thu nhập cá nhân và các khoản đóng bảo hiểm xã hội. Dưới đây là những giải đáp cho các thắc mắc thường gặp về lương gross và cách tính thuế thu nhập cá nhân.
Lương gross, hay còn gọi là lương tổng, là tổng thu nhập hàng tháng của người lao động trước khi trừ các khoản bảo hiểm bắt buộc và thuế thu nhập cá nhân. Lương gross bao gồm lương cơ bản cùng các khoản phụ cấp, trợ cấp, và tiền thưởng. Do đó, nếu doanh nghiệp thỏa thuận trả lương gross, số tiền này sẽ bao gồm tất cả các khoản thu nhập mà người lao động nhận được trước khi tính đến các khoản khấu trừ.
Một câu hỏi phổ biến là lương gross có bao gồm phụ cấp không? Câu trả lời là có. Phụ cấp, trợ cấp, và các khoản tiền thưởng đều được tính vào lương gross. Điều này có nghĩa là khi bạn thỏa thuận mức lương gross với doanh nghiệp, tất cả các khoản phụ cấp mà bạn được hưởng sẽ được bao gồm trong con số đó. Tuy nhiên, số tiền thực nhận cuối cùng sẽ thấp hơn lương gross sau khi trừ các khoản bảo hiểm và thuế.
Cách tính thuế thu nhập cá nhân từ lương gross cũng là một vấn đề quan trọng. Theo quy định, thuế thu nhập cá nhân được tính dựa trên thu nhập tính thuế, là phần thu nhập còn lại sau khi đã trừ các khoản giảm trừ gia cảnh và các khoản miễn thuế. Thuế TNCN được tính theo biểu thuế lũy tiến từng phần, với các bậc thuế và thuế suất khác nhau tùy thuộc vào mức thu nhập. Ví dụ, nếu tổng thu nhập tính thuế của bạn sau khi trừ các khoản bảo hiểm và giảm trừ là 6,975 triệu đồng, thuế TNCN sẽ được tính theo từng bậc thuế với tỷ lệ từ 5% đến 35% tùy thuộc vào mức thu nhập.
Nhiều người cũng thắc mắc về cách quy đổi lương gross sang lương net. Để thực hiện việc này, bạn cần trừ đi các khoản bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, và thuế thu nhập cá nhân từ lương gross. Cụ thể, bạn có thể tính lương net bằng cách sử dụng công thức sau: Lương net = Lương gross – (Tiền đóng BHXH + BHYT + BHTN) – Thuế TNCN. Số tiền còn lại sau khi đã trừ các khoản trên chính là lương thực nhận của bạn.
Về việc đóng bảo hiểm từ lương gross, người lao động cần lưu ý rằng mức đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, và bảo hiểm thất nghiệp đều được tính dựa trên tỷ lệ phần trăm của lương gross. Theo Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017, tổng tỷ lệ đóng bảo hiểm là 10,5%, và các khoản đóng này sẽ được trừ trực tiếp từ lương gross trước khi tính thuế thu nhập cá nhân.
Các chủ đề liên quan: Lương gross , lương net
Tổng biên tập: Nguyễn Ngọc Kim Hằng
