Y tế
Bệnh Thừa sắt là gì?
Bệnh thừa sắt là một rối loạn nghiêm trọng xảy ra khi cơ thể tích tụ quá nhiều sắt, dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như tổn thương gan, tim và các cơ quan khác. Hiểu biết về nguyên nhân, triệu chứng, đối tượng nguy cơ và biện pháp phòng ngừa là rất quan trọng để kiểm soát và điều trị bệnh này. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về bệnh thừa sắt, giúp độc giả nhận diện và quản lý tốt hơn tình trạng này.
1. Giới thiệu tổng quan về bệnh thừa sắt
Bệnh thừa sắt là một rối loạn mà cơ thể tích tụ quá nhiều sắt, ảnh hưởng xấu đến chức năng của các cơ quan như gan, tim và tuyến tụy. Sắt là một yếu tố cần thiết cho cơ thể, nhưng khi vượt quá mức cho phép, nó có thể gây hại cho sức khỏe. Bệnh này có thể do di truyền hoặc do các yếu tố nguy cơ khác như chế độ ăn uống và bệnh lý liên quan.
2. Nguyên nhân chính gây ra bệnh thừa sắt
Các nguyên nhân chính dẫn đến bệnh thừa sắt bao gồm:
- Đột biến gen HFE: Đây là nguyên nhân di truyền phổ biến, ảnh hưởng đến khả năng điều chỉnh lượng sắt hấp thụ.
- Chế độ ăn uống không cân đối: Sử dụng thực phẩm có hàm lượng sắt cao mà không thực hiện kiểm soát có thể dẫn đến dư thừa sắt.
- Bệnh lý khác: Các bệnh như viêm gan C và thiếu máu mạn tính cũng có thể khiến cơ thể tích tụ sắt. Việc truyền máu quá nhiều cũng góp phần vào bệnh này.
3. Các triệu chứng nhận diện bệnh thừa sắt
Các triệu chứng của bệnh thừa sắt có thể phân thành triệu chứng sớm và triệu chứng muộn:
- Triệu chứng sớm: Mệt mỏi, yếu người, suy nhược, đau khớp và da có sự thay đổi sắc tố.
- Triệu chứng muộn: Mất ham muốn tình dục, tiểu đường, suy tim, thậm chí có khả năng gây tổn thương cho gan.
Nhiều triệu chứng có thể dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác, do đó, sự chú ý trong chẩn đoán rất quan trọng.
4. Đối tượng nguy cơ và di truyền trong bệnh thừa sắt
Các đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh thừa sắt bao gồm:
- Những người có tiền sử gia đình mắc bệnh thừa sắt.
- Các cá nhân có hai bản sao của gen HFE đột biến.
- Nam giới hơn nữ giới trong độ tuổi nhỏ cũng có nguy cơ cao mắc bệnh hơn.
- Người có tổ tiên từ Bắc Ân, nơi tỷ lệ mắc bệnh này cao do di truyền.
5. Các biện pháp phòng ngừa bệnh thừa sắt hiệu quả
Biện pháp phòng ngừa bệnh thừa sắt bao gồm:
- Chẩn đoán sớm và theo dõi lượng sắt trong cơ thể thông qua các xét nghiệm cần thiết.
- Hạn chế thức ăn chứa nhiều sắt, đặc biệt là với những người có bệnh gan hoặc bệnh tim.
- Tránh sử dụng các chất bổ sung sắt hoặc vitamin C ngoại trừ có sự chỉ định của bác sĩ.
- Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh với nhiều rau, củ và trái cây để kiểm soát lượng sắt hấp thụ.
6. Chẩn đoán và các kỹ thuật xét nghiệm bệnh thừa sắt
Để chẩn đoán bệnh thừa sắt, các kỹ thuật xét nghiệm được sử dụng bao gồm:
- Xét nghiệm độ bão hòa transferrin và ferritin trong huyết thanh giúp xác định mức độ sắt trong máu.
- Chụp cộng hưởng từ để đánh giá mức độ quá tải sắt ở gan.
- Thử nghiệm đột biến gen HFE nếu xét nghiệm kim loại cho kết quả cao.
- Sinh thiết gan có thể được thực hiện để đánh giá mức độ tổn thương của gan do thừa sắt.
7. Phương pháp điều trị bệnh thừa sắt: Nhanh chóng và an toàn
Phương pháp điều trị bệnh thừa sắt bao gồm:
- Lấy máu: Phương pháp phổ biến và an toàn giúp loại bỏ sắt ra khỏi cơ thể bằng cách rút khoảng 470ml máu.
- Điều trị nội khoa: Sử dụng thuốc nhằm kiểm soát và điều trị các tình trạng liên quan như bệnh gan và tim.
- Thủ thuật mở tĩnh mạch: Được thực hiện trong các trường hợp nghiêm trọng có tổn thương cơ quan.
Việc điều trị nên được thực hiện dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong việc quản lý lượng sắt trong cơ thể.
Các chủ đề liên quan: Bệnh thừa sắt , Nguyên nhân thừa sắt , Triệu chứng thừa sắt , Thừa sắt di truyền , Thừa sắt thứ phát , Phòng ngừa thừa sắt , Xét nghiệm ferritin , Xét nghiệm transferrin , Điều trị thừa sắt , Lấy máu thải sắt
Tác giả: Nguyễn Ngọc Kim Hằng
