Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang trải qua những thách thức lớn, vấn đề thuế tiêu thụ đặc biệt trở thành tâm điểm của cuộc tranh luận. Việc giãn thời gian tăng thuế tiêu thụ không chỉ ảnh hưởng đến doanh nghiệp mà còn tác động sâu sắc đến sức mua của người tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế. Bài viết dưới đây sẽ phân tích tình hình hiện tại của thuế tiêu thụ đặc biệt, những quan điểm từ các tổ chức như VCCI, và những tác động của việc tăng thuế đến nền kinh tế Việt Nam.
1. Tình hình hiện tại của thuế tiêu thụ đặc biệt tại Việt Nam
Tính đến nay, thuế tiêu thụ đặc biệt tại Việt Nam đã có mặt trong hệ thống thuế từ lâu và hiện tại đang áp dụng trên nhiều mặt hàng tiêu dùng như rượu bia, thuốc lá và ô tô. Theo Luật thuế tiêu thụ đặc biệt, cơ chế này nhằm điều tiết tiêu dùng, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và gia tăng nguồn thu ngân sách.
2. Lý do để giãn thời gian tăng thuế tiêu thụ: Quan điểm từ VCCI
Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đề xuất giãn thời gian tăng thuế tiêu thụ, cụ thể là từ năm 2026 xuống năm 2028. Quan điểm này nhằm giúp doanh nghiệp có thời gian thích ứng và tránh những tác động tiêu cực vào thị trường tiêu dùng. VCCI nhấn mạnh rằng một sự thay đổi đột ngột trong chính sách thuế có thể gây ra gánh nặng chi phí cho doanh nghiệp và người tiêu dùng.
3. Tác động kinh tế từ việc tăng thuế tiêu thụ đến sức mua của người tiêu dùng
Việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt có thể gây ảnh hưởng rõ rệt đến sức mua của người tiêu dùng. Khi thuế suất tăng, giá cả sản phẩm thiết yếu như rượu bia hay nước giải khát có đường cũng sẽ tăng theo. Điều này dẫn đến giảm tiêu dùng, làm giảm GDP và ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng kinh tế trong dài hạn.
4. Phân tích những mặt hàng tác động lớn nhất của thuế tiêu thụ tăng cao
- Rượu bia: Mục tiêu tăng thuế từ 65% lên 80% vào năm 2032 hiện đang được bàn thảo, điều này có thể tạo ra áp lực lớn cho người tiêu dùng cũng như doanh nghiệp.
- Nước giải khát có đường: Mặc dù được xem là có tác động tích cực cho sức khỏe cộng đồng, nhưng VCCI kiến nghị không nên đưa mặt hàng này vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt trong giai đoạn này.
- Xe pick-up: Tăng thuế đối với xe này có thể dẫn đến giảm sút tiêu thụ dòng xe này xuống khoảng 36% và ngân sách giảm thu khoảng 7.700 tỷ đồng trong giai đoạn 2024-2030.
5. Giải pháp cân nhắc cho chính sách thuế trong bối cảnh doanh nghiệp khó khăn
Để giảm gánh nặng chi phí cho doanh nghiệp, chính phủ cần xem xét những điều chỉnh hợp lý trong chính sách thuế. VCCI đề xuất cần có khung điều chỉnh rõ ràng, là cơ sở để chính phủ có thể cân nhắc đưa ra các quyết định phù hợp với tình hình thực tế.
6. Lộ trình và khung điều chỉnh thuế tiêu thụ: Đề xuất từ Quốc hội và Bộ Tài chính
Quốc hội và Bộ Tài chính đang trong quá trình xem xét các đề xuất về lộ trình tăng thuế tiêu thụ đặc biệt. Đề xuất giãn thuế từ VCCI có thể là một giải pháp thông minh để đảm bảo rằng doanh nghiệp có thời gian thích ứng. Công thức tăng thuế từ 5% mỗi hai năm được xem là hợp lý nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng nhưng cũng cần phải cẩn trọng để không làm giảm sức tiêu dùng.
7. Tương lai của thuế tiêu thụ đặc biệt và cơ hội phát triển cho doanh nghiệp
Tương lai của thuế tiêu thụ đặc biệt tại Việt Nam phụ thuộc vào nhiều yếu tố, đặc biệt là chính sách thuế phù hợp trong bối cảnh doanh nghiệp đang gặp khó khăn. Việc giãn thời gian tăng thuế có thể tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phục hồi và phát triển bền vững. Để đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP cao trong tương lai, việc cân nhắc kỹ lưỡng và điều chỉnh chính sách thuế là rất cần thiết.
