Trong bối cảnh xung đột hiện tại, khả năng phòng không của Ukraine trở thành tâm điểm chú ý, đặc biệt là sự xuất hiện của hệ thống SAMP/T do liên doanh EuroSAM phát triển. Với công nghệ tiên tiến và khả năng đánh chặn ấn tượng, SAMP/T không chỉ đáp ứng nhu cầu cấp thiết trong việc bảo vệ không phận mà còn đặt ra những thách thức lớn cho lực lượng phòng không Ukraine. Bài viết này sẽ đi sâu vào khả năng của SAMP/T, so sánh với hệ thống Patriot, và khám phá các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả tác chiến của nó trong môi trường chiến đấu ngày nay.
1. Giới thiệu về hệ thống SAMP/T và tầm quan trọng của nó trong phòng không Ukraine
SAMP/T, là hệ thống phòng không tầm trung, được phát triển bởi liên doanh EuroSAM của Pháp và Italy, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ không phận Ukraine trong bối cảnh xung đột hiện tại. Hệ thống này sử dụng công nghệ radar hiện đại và tên lửa Aster-30 để đối phó với nhiều loại mối đe dọa như máy bay không người lái, tên lửa đạn đạo, và tên lửa hành trình. Ukraine đã chính thức nhận hệ thống này vào tháng 5 năm 2023, với hy vọng nâng cao khả năng phòng không của mình, nhất là khi kho dự trữ tên lửa Patriot đang giảm dần.
2. So sánh khả năng phòng không của SAMP/T và Patriot
Khi so sánh giữa SAMP/T và Patriot, một trong những điểm nổi bật nhất là tầm bắn của chúng. SAMP/T có khả năng phát hiện mục tiêu trong phạm vi lên đến 350 km, và có thể đánh chặn ở khoảng cách 150 km với tên lửa Aster-30. Trong khi đó, Patriot, với mẫu PAC-3 MSE, có tầm bắn tối đa khoảng 120 km. Điều này cho thấy SAMP/T có lợi thế hơn trong việc phát hiện và loại bỏ mục tiêu từ xa. Tuy nhiên, Patriot có khả năng đối phó với đa dạng mục tiêu hơn, như máy bay và UAV, khiến SAMP/T phải vật lộn để thay thế.
3. Các thành phần chính của hệ thống SAMP/T và vai trò của chúng trong chiến đấu
Hệ thống SAMP/T bao gồm các thành phần chính như radar đa chức năng Arabel, bệ phóng, và xe chỉ huy. Radar Arabel sử dụng công nghệ mảng pha quét điện tử để phát hiện và theo dõi mục tiêu, cung cấp thông tin quan trọng cho bệ phóng. Bệ phóng có thiết kế thẳng đứng, cho phép khả năng tấn công đa hướng, khác biệt so với thiết kế của Patriot. Với khoảng 4-6 xe bệ phóng có khả năng mang tới 48 tên lửa Aster-30, SAMP/T có thể khai thác kho dự trữ tên lửa hiệu quả trong combat.
4. Thách thức mà Ukraine phải đối mặt khi triển khai SAMP/T
Mặc dù SAMP/T mang lại nhiều lợi ích, nhưng Ukraine cũng gặp phải không ít thách thức. Điều hiếm thấy là số lượng SAMP/T trong biên chế Ukraine thấp hơn rất nhiều so với Patriot; họ chỉ sở hữu 2 tổ hợp. Khả năng cập nhật phần mềm và bảo trì cũng đang là một vấn đề lớn, với nhiều báo cáo cho thấy phần mềm điều khiển gặp trục trặc, dẫn đến việc không thể đánh chặn hiệu quả trước những cuộc tấn công của Nga.
5. Khả năng tác chiến thực tế của SAMP/T chống lại các mối đe dọa từ Nga
Trong các cuộc giao tranh gần đây, không quân Ukraine đã thành công trong việc hạ một số mục tiêu như máy bay Sukhoi của Nga bằng hệ thống SAMP/T. Tuy nhiên, khả năng này không động nghĩa với việc hệ thống luôn hoạt động hiệu quả, đặc biệt khi Nga sử dụng tên lửa đạn đạo Iskander-M và tên lửa diệt hạm Kh-22 trong các cuộc tấn công có quy mô lớn. Hạn chế trong việc vận hành và sự khan hiếm tên lửa Aster-30 cũng là yếu tố không thể thiếu trong bức tranh tổng thể về hiệu quả của SAMP/T trong thực chiến.
