Andrew Johnson, tổng thống thứ 17 của Hoa Kỳ, đảm nhận vai trò lãnh đạo đất nước trong giai đoạn đầy biến động từ năm 1865 đến 1867, sau cái chết của Abraham Lincoln. Ông là một chính trị gia gây tranh cãi, nổi bật với những quyết sách trong thời kỳ Tái thiết, thường bị chỉ trích vì không bảo vệ quyền lợi của những người nô lệ được tự do. Bài viết này sẽ xem xét cuộc đời, sự nghiệp và di sản của ông, từ những ngày đầu khởi nghiệp chính trị đến những căng thẳng trong thời gian ông nắm quyền và những xung quanh cuộc luận tội lịch sử đầu tiên trong chính trị Mỹ.
1. Giới thiệu về tổng thống Andrew Johnson
Andrew Johnson là tổng thống thứ 17 của Hoa Kỳ, nắm quyền từ năm 1865 đến 1867. Ông lên làm tổng thống sau khi Abraham Lincoln bị ám sát. Johnson, một thành viên của Đảng Dân chủ, là người đứng đầu trong một thời kỳ đầy biến động trong lịch sử Hoa Kỳ, ghi dấu bằng cuộc Nội chiến và các chính sách Tái thiết.
2. Cuộc đời và sự nghiệp trước khi trở thành tổng thống
Johnson sinh ra vào ngày 29 tháng 12 năm 1808 tại Raleigh, Bắc Carolina. Xuất thân từ một gia đình nghèo, ông không có cơ hội được học hành đầy đủ. Với nghề thợ may, Johnson đã làm việc và chuyển đến Greeneville, Tennessee, nơi ông bước vào con đường chính trị.
Ông từng giữ nhiều chức vụ ở cấp tiểu bang và liên bang, bắt đầu từ Hạ viện tiểu bang Tennessee vào năm 1835. Johnson là một trong những người lãnh đạo trong liên bang sau khi các tiểu bang miền Nam quyết định ly khai.
3. Vai trò của Johnson dưới thời Abraham Lincoln
Dưới thời tổng thống Abraham Lincoln, Andrew Johnson được bổ nhiệm làm Thống đốc quân sự Tennessee. Ông đựng vai trò quan trọng trong việc tái xây dựng chính quyền tại các tiểu bang đã ly khai. Ông cùng Lincoln trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 1864 với hy vọng phục hồi sự đoàn kết quốc gia.
4. Thời kỳ tổng thống của Andrew Johnson
Khi Abraham Lincoln bị ám sát vào tháng 4 năm 1865, Andrew Johnson tuyên thệ nhậm chức tổng thống. Ông phát động chính sách Tái thiết, yêu cầu các tiểu bang miền Nam tổ chức hội nghị và bầu cử để khôi phục chính quyền dân sự.
Tuy nhiên, Johnson không có biện pháp cụ thể để bảo vệ quyền của những người nô lệ được giải phóng, dẫn đến việc Quốc hội Hoa Kỳ gặp khó khăn với các chính sách của ông.
5. Chính sách Tái thiết và những tranh cãi
Chính sách Tái thiết của Johnson gây ra nhiều tranh cãi. Ông ủng hộ các tiểu bang miền Nam và từ chối các điều luật mạnh mẽ do Đảng Cộng hòa đề xuất, đưa ra chính sách yếu kém đối với các Luật da đen (Black Codes) của miền Nam.
Sự phối hợp giữa Johnson và Quốc hội ngày càng trở nên căng thẳng, dẫn đến những xung đột và sự chống đối mãnh liệt từ các nghị sĩ Cộng hòa.
6. Cuộc luận tội và những cú sốc chính trị
Andrew Johnson trở thành tổng thống đầu tiên bị luận tội vào năm 1868. Hạ viện cáo buộc ông vi phạm Đạo luật Tenure of Office khi cố gắng cách chức Bộ trưởng Bộ Chiến tranh Edwin Stanton. Tuy nhiên, Johnson được Thượng viện tha bổng với chỉ một phiếu cách biệt.
Sự kiện này đánh dấu một khủng hoảng chính trị lớn và tạo nên những tranh cãi kéo dài trong chính trường Hoa Kỳ.
7. Hậu tổng thống và di sản của Andrew Johnson
Sau khi rời Nhà Trắng vào năm 1869, Andrew Johnson tiếp tục tham gia chính trị và được bầu làm Thượng nghị sĩ năm 1875. Tuy nhiên, ông chỉ giữ chức vụ được 5 tháng trước khi qua đời vào tháng 7 năm 1875.
Di sản của Andrew Johnson vẫn gây tranh cãi, với nhiều nhà sử học đánh giá ông là một trong những tổng thống tệ nhất trong lịch sử Hoa Kỳ, đặc biệt là với tư duy chậm tiến và phản đối quyền công dân của người Mỹ gốc Phi.
