Thế giới
Armenia rời liên minh quân sự do Nga dẫn đầu theo quyết định của mình
Thủ tướng Armenia tuyên bố quyết định rời Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể
Thủ tướng Armenia, Nikol Pashinyan, đã chính thức tuyên bố tại quốc hội vào ngày 12/6 rằng Armenia sẽ rời khỏi Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO), liên minh quân sự do Nga đứng đầu. Trong bài phát biểu của mình, ông Pashinyan nhấn mạnh rằng quyết định này đã được cân nhắc kỹ lưỡng và Armenia sẽ lựa chọn thời điểm phù hợp để thực hiện việc rút lui. Ông trấn an các nghị sĩ và công chúng rằng đây là quyết định dứt khoát và không có ý định quay trở lại.
Pashinyan giải thích thêm rằng các thành viên của CSTO đã không hoàn thành nghĩa vụ của họ theo quy định của tổ chức, thậm chí một số thành viên còn âm mưu với Azerbaijan để gây chiến với Armenia. Mặc dù ông không nêu rõ tên các nước này, nhưng ông từng cáo buộc ít nhất hai thành viên của CSTO đã thông đồng với Azerbaijan trong cuộc xung đột kéo dài 44 ngày giữa Yerevan và Baku vào năm 2020 liên quan đến vùng ly khai Nagorno-Karabakh.
Ngoại trưởng Armenia, Ararat Mirzoyan, sau đó đã làm rõ phát biểu của Thủ tướng Pashinyan, khẳng định rằng ông không đề cập đến việc khởi động ngay lập tức tiến trình rút Armenia khỏi CSTO, mà chỉ nói rằng điều này có thể xảy ra trong tương lai. Hiện tại, Nga chưa có bình luận chính thức về động thái này của Armenia.
Lý do Armenia rời khỏi liên minh quân sự do Nga dẫn đầu
Quyết định của Armenia rời khỏi Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) do Nga dẫn đầu xuất phát từ nhiều lý do, chủ yếu là sự thất vọng với cách mà liên minh này đã xử lý các vấn đề an ninh của Armenia. Thủ tướng Nikol Pashinyan nhấn mạnh rằng các thành viên CSTO đã không hoàn thành nghĩa vụ của họ theo quy định của tổ chức. Cụ thể, ông cáo buộc một số thành viên đã âm mưu với Azerbaijan để gây chiến với Armenia, nhưng không nêu rõ tên các nước này.
Cuộc xung đột kéo dài 44 ngày giữa Yerevan và Baku vào năm 2020, liên quan đến vùng ly khai Nagorno-Karabakh, đã làm sâu sắc thêm sự thất vọng của Armenia đối với CSTO. Thủ tướng Pashinyan từng cáo buộc ít nhất hai thành viên của liên minh đã thông đồng với Azerbaijan trong cuộc xung đột này, điều này đã làm tổn hại đến niềm tin của Armenia đối với CSTO.
Mối quan hệ căng thẳng giữa Armenia và Nga cũng là một yếu tố quan trọng dẫn đến quyết định này. Sau khi Azerbaijan mở chiến dịch “chống khủng bố” tại Nagorno-Karabakh vào tháng 9/2023, lực lượng gìn giữ hòa bình Nga đã không có động thái nào trước hoạt động quân sự của Azerbaijan, khiến hơn 100.000 người gốc Armenia tại khu vực này phải sơ tán. Điều này đã khiến Thủ tướng Pashinyan công khai chỉ trích CSTO và Nga, khẳng định rằng Armenia không còn có thể dựa vào Moskva để đảm bảo an ninh của mình.
Ngoài ra, Thủ tướng Pashinyan đã thể hiện rõ ý định thoát khỏi sự phụ thuộc vào Nga và mở rộng quan hệ với phương Tây. Ông đã yêu cầu một số quân nhân Nga đồn trú tại Armenia về nước và tuyên bố rằng Armenia sẽ không tham dự các cuộc họp của CSTO. Những tuyên bố này và động thái của Armenia cho thấy một sự chuyển hướng chiến lược trong chính sách đối ngoại và an ninh của nước này, nhằm tìm kiếm các đối tác mới và giảm bớt sự phụ thuộc vào Nga.
Phản ứng của Nga và các thành viên CSTO trước quyết định của Armenia
Trước quyết định rời khỏi Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) của Armenia, Nga và các thành viên khác của liên minh này đã có những phản ứng đáng chú ý. Đến nay, Nga chưa đưa ra bình luận chính thức về động thái của Armenia, nhưng Bộ Ngoại giao Nga đã từng bày tỏ lo ngại trước những tuyên bố công khai của giới lãnh đạo chính trị Armenia về CSTO. Họ cho rằng những ý kiến này chỉ nên được thảo luận trong nội bộ khối, thay vì công khai trước dư luận.
Nga, với vai trò là nước lãnh đạo CSTO, cảm thấy bị thách thức bởi quyết định của Armenia, đặc biệt là trong bối cảnh quan hệ giữa hai nước đang trở nên căng thẳng. Việc Armenia công khai chỉ trích CSTO và Nga về việc không can thiệp trong cuộc xung đột Nagorno-Karabakh đã gây ra những mâu thuẫn nội bộ và làm suy yếu sự đoàn kết của liên minh.
Các thành viên khác của CSTO, bao gồm Belarus, Kazakhstan, Kyrgyzstan và Tajikistan, vẫn chưa có phản ứng rõ ràng về quyết định của Armenia. Tuy nhiên, sự rời đi của Armenia có thể gây ra hiệu ứng domino, làm ảnh hưởng đến sự ổn định và hợp tác trong liên minh này. Mối quan hệ giữa các thành viên CSTO có thể bị ảnh hưởng khi một thành viên quan trọng như Armenia quyết định rời khỏi tổ chức.
Trong khi đó, Armenia tiếp tục thể hiện quyết tâm của mình trong việc tìm kiếm các liên minh mới và giảm bớt sự phụ thuộc vào Nga. Ngoại trưởng Armenia Ararat Mirzoyan đã giải thích rằng quyết định của Thủ tướng Pashinyan không có nghĩa là sẽ khởi động ngay lập tức tiến trình rút lui, mà điều này có thể diễn ra trong tương lai nếu CSTO không đưa ra các cam kết rõ ràng và thỏa đáng về việc đảm bảo an ninh cho Yerevan.
Quyết định của Armenia không chỉ là một tín hiệu mạnh mẽ gửi đến CSTO mà còn là một bước đi chiến lược trong chính sách đối ngoại của nước này. Armenia đang tìm cách thoát khỏi ảnh hưởng của Nga và mở rộng quan hệ với phương Tây, điều này có thể dẫn đến những thay đổi quan trọng trong cấu trúc an ninh khu vực.
Những căng thẳng trong quan hệ giữa Armenia và Nga
Quan hệ giữa Armenia và Nga, vốn là đồng minh thân cận từ lâu, đã trở nên căng thẳng sau những sự kiện gần đây. Điểm bùng phát chính là cuộc xung đột tại Nagorno-Karabakh vào tháng 9/2023, khi Azerbaijan tiến hành chiến dịch “chống khủng bố” nhằm vào các lực lượng ly khai thân Armenia. Cuộc tấn công này đã buộc hơn 100.000 người gốc Armenia phải sơ tán, trong khi lực lượng gìn giữ hòa bình Nga đồn trú tại khu vực này không có bất kỳ động thái nào để ngăn chặn cuộc xung đột.
Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan đã công khai chỉ trích Nga và Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO), cáo buộc họ không thực hiện trách nhiệm bảo vệ Armenia theo điều khoản phòng vệ tập thể của liên minh. Ông Pashinyan khẳng định rằng Armenia không còn có thể dựa vào Nga để đảm bảo an ninh quốc gia và đã yêu cầu một số quân nhân Nga đồn trú tại Armenia rời khỏi nước này.
Căng thẳng càng gia tăng khi Thủ tướng Pashinyan tuyên bố Armenia sẽ không tham dự các cuộc họp của CSTO và đóng băng tư cách thành viên trong liên minh. Quyết định này thể hiện sự thất vọng sâu sắc của Armenia đối với cách thức Nga và CSTO xử lý các vấn đề an ninh của quốc gia này. Hơn nữa, những chỉ trích công khai từ phía Armenia đã khiến Nga cảm thấy bị thách thức và làm suy yếu mối quan hệ đồng minh giữa hai nước.
Bộ Ngoại giao Nga đã bày tỏ lo ngại về những tuyên bố của giới lãnh đạo Armenia, cho rằng các vấn đề này chỉ nên được thảo luận trong nội bộ khối. Tuy nhiên, Armenia tiếp tục theo đuổi chiến lược giảm bớt sự phụ thuộc vào Nga và tìm kiếm sự hỗ trợ từ phương Tây. Ngoại trưởng Armenia Ararat Mirzoyan cho biết nước này đang cân nhắc việc gửi đơn xin gia nhập Liên minh châu Âu, một bước đi chiến lược nhằm mở rộng quan hệ quốc tế và tăng cường an ninh quốc gia.
Những căng thẳng trong quan hệ giữa Armenia và Nga không chỉ phản ánh sự thay đổi trong chính sách đối ngoại của Armenia mà còn cho thấy sự bất mãn ngày càng tăng đối với các liên minh truyền thống. Armenia đang hướng đến một hướng đi mới, tìm kiếm các đối tác và liên minh mới để đảm bảo an ninh và phát triển quốc gia trong bối cảnh khu vực ngày càng phức tạp và bất ổn.
Hướng đi mới của Armenia trong việc đảm bảo an ninh quốc gia và mở rộng quan hệ quốc tế
Trước bối cảnh quan hệ với Nga và Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) ngày càng căng thẳng, Armenia đã quyết định theo đuổi một hướng đi mới nhằm đảm bảo an ninh quốc gia và mở rộng quan hệ quốc tế. Thủ tướng Nikol Pashinyan đã thể hiện rõ quyết tâm thoát khỏi sự phụ thuộc vào Nga và tìm kiếm các đối tác chiến lược mới.
Một trong những bước đi quan trọng của Armenia là xem xét việc gia nhập Liên minh châu Âu (EU). Ngoại trưởng Ararat Mirzoyan đã xác nhận rằng Armenia đang cân nhắc gửi đơn xin gia nhập EU, điều này cho thấy mong muốn của Armenia trong việc thiết lập mối quan hệ chặt chẽ hơn với phương Tây. Việc gia nhập EU không chỉ giúp Armenia mở rộng quan hệ kinh tế và chính trị mà còn mang lại sự đảm bảo an ninh từ một liên minh mạnh mẽ khác, giảm bớt sự phụ thuộc vào Nga.
Bên cạnh đó, Armenia đã yêu cầu một số quân nhân Nga đồn trú tại nước này trở về nước, đồng thời đóng băng tư cách thành viên của mình trong CSTO. Thủ tướng Pashinyan đã khẳng định rằng Armenia sẽ không tham dự các cuộc họp của CSTO cho đến khi tổ chức này đưa ra các cam kết rõ ràng và thỏa đáng về việc đảm bảo an ninh cho Yerevan. Điều này cho thấy Armenia đang tìm cách xây dựng một chính sách an ninh độc lập hơn, không phụ thuộc quá nhiều vào bất kỳ một liên minh quân sự nào.
Trong bối cảnh này, Armenia cũng đang nỗ lực tăng cường quan hệ với các quốc gia phương Tây khác, nhằm tìm kiếm sự hỗ trợ về kinh tế và quân sự. Thủ tướng Pashinyan đã có những bước đi tích cực trong việc thiết lập các mối quan hệ mới, đồng thời cải thiện quan hệ với các nước láng giềng để tạo ra một môi trường ổn định và an toàn hơn cho quốc gia.
Hướng đi mới của Armenia trong việc đảm bảo an ninh quốc gia và mở rộng quan hệ quốc tế không chỉ là phản ứng trước những thách thức hiện tại mà còn là một chiến lược dài hạn để bảo vệ lợi ích quốc gia. Bằng cách đa dạng hóa các đối tác chiến lược và xây dựng một chính sách đối ngoại linh hoạt, Armenia hy vọng sẽ đạt được sự ổn định và phát triển bền vững trong tương lai.
Các chủ đề liên quan: Nga , Armenia , CSTO
Tổng biên tập: Nguyễn Ngọc Kim Hằng
