Y tế
Bệnh Thiếu máu tán huyết là gì?
Bệnh thiếu máu tán huyết là một tình trạng nghiêm trọng liên quan đến sự phá hủy bất thường của tế bào hồng cầu trong cơ thể. Sự giảm sút số lượng hồng cầu không chỉ ảnh hưởng đến khả năng cung cấp oxy cho các mô và cơ quan mà còn có thể gây ra hàng loạt triệu chứng khó chịu và nguy hiểm. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá nguyên nhân, triệu chứng, các loại bệnh thiếu máu tán huyết di truyền, cách chẩn đoán và phương pháp điều trị nhằm nâng cao nhận thức về căn bệnh này.
1. Bệnh thiếu máu tán huyết là gì?
Bệnh thiếu máu tán huyết là tình trạng tế bào hồng cầu trong cơ thể bị phá hủy nhanh chóng hơn so với khả năng sản xuất của tủy xương. Hồng cầu là thành phần chính của máu, có nhiệm vụ cung cấp oxy cho các mô và cơ quan. Khi số lượng hồng cầu giảm xuống dưới mức bình thường, người bệnh sẽ bị thiếu máu, dẫn đến tình trạng không đủ oxy cung cấp cho cơ thể.
2. Nguyên nhân gây ra bệnh thiếu máu tán huyết
Bệnh thiếu máu tán huyết có thể phát sinh từ hai nhóm nguyên nhân: di truyền và mắc phải.
- Thiếu máu tán huyết di truyền: Có thể do ba mẹ truyền gen bệnh cho con cái. Một số bệnh di truyền phổ biến bao gồm:
- Bệnh hồng cầu hình cầu: Là tình trạng hồng cầu có hình dạng bất thường, dẫn đến sự phá hủy sớm.
- Bệnh hồng cầu hình bầu dục: Một biến thể hiếm gặp và có xu hướng gặp nhiều ở khu vực Đông Nam Á.
- Bệnh thiếu men G6PD: Người bệnh không có đủ men G6PD giúp bảo vệ hồng cầu khỏi sự oxy hóa.
- Thiếu máu tán huyết mắc phải: Những nguyên nhân này có thể phát sinh trong quá trình sống, bao gồm nhiễm trùng do vi khuẩn, thuốc, bệnh lý tự miễn, cường lách và ung thư máu.
3. Các loại bệnh thiếu máu tán huyết di truyền phổ biến
Các loại bệnh thiếu máu tán huyết di truyền chủ yếu bao gồm:
- Bệnh hồng cầu hình cầu: Rối loạn này làm cho hồng cầu có hình dạng bất thường và dễ bị tổn thương.
- Bệnh hồng cầu hình bầu dục: Sự thay đổi hình dạng của từng hồng cầu dẫn đến việc chúng bị phá hủy nhanh chóng.
- Bệnh thiếu men G6PD: Gen bất thường làm giảm khả năng sản xuất men này, dễ dẫn đến tình trạng tán huyết khi có điều kiện không thuận lợi.
4. Triệu chứng của bệnh thiếu máu tán huyết và cách chẩn đoán
Triệu chứng của bệnh thiếu máu tán huyết rất đa dạng. Người bệnh có thể xuất hiện:
- Da xanh tái
- Vàng da, vàng mắt
- Nước tiểu có màu sậm
- Sốt và mệt mỏi
- Chóng mặt và lú lẫn
- Gan và lách to
Để chẩn đoán chính xác bệnh thiếu máu tán huyết, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện các xét nghiệm máu như:
- Xét nghiệm sức bền hồng cầu
- Xét nghiệm hồng cầu tán huyết tự động
- Thử nghiệm Coombs trực tiếp để xác định nếu có bệnh lý tự miễn.
5. Phòng ngừa và điều trị bệnh thiếu máu tán huyết
Đối với những người có nguy cơ di truyền, việc phòng ngừa bệnh cần chú ý đến chế độ ăn uống giàu sắt, folate, vitamin B12 và vitamin C. Ngoài ra, bổ sung vitamin tổng hợp có thể hỗ trợ điều trị. Đối với bệnh thiếu men G6PD, việc tránh tiếp xúc với các loại thuốc gây ra tán huyết là cần thiết.
Trong trường hợp bị nhiễm trùng hoặc các vấn đề khác, có thể cần điều trị bằng thuốc kháng sinh hoặc thuốc phù hợp khác. Nếu bệnh diễn biến nặng, phẫu thuật cắt lách có thể được chỉ định.
Các chủ đề liên quan: Thiếu máu tán huyết , Hồng cầu hình cầu , Hồng cầu hình bầu dục , Bệnh thiếu men G6PD , Tán huyết di truyền
Tác giả: Nguyễn Ngọc Kim Hằng
