Trong bối cảnh hiện đại, việc đặt tên cho các phường xã không chỉ mang tính chất hành chính mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn văn hóa và di sản địa phương. Nội dung bài viết dưới đây sẽ tìm hiểu sâu sắc về ý nghĩa của việc đặt tên, các phương án thực hiện ở nhiều tỉnh thành, ý kiến phản biện từ cộng đồng và những đề xuất thay đổi phù hợp nhằm bảo tồn giá trị văn hóa và lịch sử trong từng tên gọi.
1. Tầm quan trọng của việc đặt tên phường xã: Giữ gìn văn hóa và di sản
Đặt tên cho các phường xã không chỉ đơn thuần là việc thực hiện các thủ tục hành chính, mà còn mang một trọng trách lớn lao trong việc gìn giữ văn hóa và di sản của địa phương. Mỗi tên gọi là một phần ký ức văn hóa lịch sử của cộng đồng, phản ánh được bản sắc riêng và cũng là nơi để người dân kết nối với quê hương và các thế hệ trước. Chính quyền cần hiểu rõ điều này để có những phương án phù hợp trong việc đặt tên cho các phường xã, niềm tự hào dân tộc cũng như những giá trị truyền thống.
2. Các phương án đặt tên phường xã: Thực tiễn từ Đà Nẵng đến Hải Phòng
Thời gian gần đây, nhiều tỉnh thành đã được Chính phủ thực hiện các đề án sắp xếp tổ chức lại đơn vị hành chính. Từ Đà Nẵng đến Hải Phòng, các phương án đặt tên phường xã đã được công bố gắn liền với số thứ tự khá phổ biến. Chẳng hạn, Đà Nẵng đã nối dài danh sách các phường mới như Hải Châu, Thanh Khê,… trong khi Hải Phòng thực hiện gắn số thứ tự cho các phường và xã. Từ những năm 2025, hình thức này đã được áp dụng rộng rãi trên toàn quốc với nhiều ý kiến từ người dân có sự tranh luận lớn về sự phù hợp và ảnh hưởng của cách đặt tên này.
3. Phản biện từ cộng đồng: Quan điểm từ người dân và các nhà nghiên cứu
Khi thực hiện sáp nhập, nhiều người dân, bao gồm cả ngư dân Huỳnh Văn Mười và anh Trần Đình Quốc Khương, đã lên tiếng phản biện về việc gán số cho tên phường. Ý kiến người dân chủ yếu cho rằng cách này tạo ra cảm giác khô cứng, không còn mang nét đặc trưng văn hóa. Các nhà nghiên cứu, trong đó có Tiến sĩ Đoàn Trường Sơn, đã chỉ ra rằng việc đặt tên dựa theo số thứ tự có thể khiến mất đi những giá trị lịch sử và văn hóa quan trọng mà những tên gọi truyền thống đã mang lại. Điều này đã khiến chính quyền phải cân nhắc lại về phương án đặt tên, cung cấp một không gian cho sự tương tác giữa chính quyền và cộng đồng.
4. Đề xuất thay đổi: Lựa chọn tên gọi phù hợp với văn hóa và lịch sử
Để đáp ứng các phản biện xây dựng tích cực từ cộng đồng, nhiều tỉnh như Quảng Nam, Đà Nẵng, Hải Phòng đã nhanh chóng điều chỉnh lại phương án đặt tên phường xã của họ. Các tên gọi mới không chỉ mang ý nghĩa một con số, mà phải thể hiện được văn hóa, lịch sử của từng khu vực. Ví dụ, Tỉnh ủy Quảng Nam đã lựa chọn những tên gọi gắn liền với địa danh lịch sử như xã Đại Lộc hay xã Trường An thay vì tên Huyện gắn với số thứ tự. Những thay đổi này nhận được sự đồng thuận lớn từ người dân và giới chuyên gia.
5. Tương lai của hệ thống đặt tên phường xã: Nhu cầu và xu hướng
Xem xét thực tiễn hiện nay, tương lai của hệ thống đặt tên phường xã đòi hỏi một cái nhìn thấu đáo hơn. Chính quyền và các tổ chức chính quyền địa phương cần lắng nghe những ý kiến người dân để đưa ra những quyết định hợp lý. Các tên gọi đẹp và giàu ý nghĩa văn hóa lịch sử sẽ không chỉ góp phần nâng cao nhận thức và quyền tự hào về quê hương trong cộng đồng mà còn thúc đẩy những giá trị du lịch. Theo báo cáo của các nhà nghiên cứu, việc xây dựng các tên gọi phù hợp sẽ giúp giữ gìn di sản văn hóa quý báu cho các thế hệ tương lai.
