Bài viết này sẽ khám phá vai trò quan trọng của USAID trong chính sách đối ngoại của Mỹ, tập trung vào những nỗ lực tinh giản cơ quan này dưới thời Tổng thống Trump, các phản ứng pháp lý từ các tổ chức đại diện, cũng như những tác động của việc đóng cửa USAID đến viện trợ nhân đạo và phát triển toàn cầu. Đặc biệt, chúng ta sẽ phân tích những quan điểm khác nhau giữa chính quyền và các tổ chức về sự bảo vệ USAID, cùng với những dự báo cho tương lai của cơ quan này trong bối cảnh hiện tại.
1. Bối cảnh lịch sử và vai trò của USAID trong chính quyền Mỹ
USAID, hay Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ, được thành lập vào năm 1961 với sứ mệnh cung cấp viện trợ nước ngoài và hỗ trợ phát triển quốc gia. USAID đã đóng vai trò thiết yếu trong các chương trình cứu trợ nhân đạo, từ hỗ trợ thực phẩm khẩn cấp đến cải thiện sức khỏe và giáo dục tại hơn 100 quốc gia. Trong suốt lịch sử, USAID đã là cầu nối quan trọng giữa Mỹ và các nước đang phát triển, của chính quyền Mỹ trong việc thực hiện chính sách đối ngoại.
2. Nỗ lực tinh giản USAID: Quyết định gây tranh cãi của Tổng thống Trump
Dưới thời Tổng thống Donald Trump, có nhiều nỗ lực nhằm tinh giản và thậm chí đóng cửa USAID theo chính sách “Nước Mỹ trên hết.” Những quyết định này không chỉ gây tranh cãi trong nội bộ chính quyền mà còn nhận nhiều phản đối từ các tổ chức đại diện như Liên đoàn Nhân viên Chính phủ Mỹ (AFGE) và Hiệp hội Công chức Ngoại giao (AFSA). Quyết định này được thực hiện mà không cần sự đồng ý của Quốc hội Mỹ, gây ra nghi ngại về quyền hợp pháp và tinh thần của nền tảng hökümet.
3. Các tổ chức đại diện khởi kiện Chính quyền Trump: Kháng cáo và yêu cầu pháp lý
Xuất phát từ những bất đồng về quyết định cắt giảm quy mô hoạt động của USAID, AFGE và AFSA đã cùng nhau khởi kiện Tổng thống Trump và Ngoại trưởng Marco Rubio. Họ yêu cầu tòa án can thiệp, lập tức chặn các hoạt động đóng cửa cơ quan này. Điều này cho thấy một cuộc chiến pháp lý diễn ra, tập trung một phần vào việc liệu Tổng thống có quyền hợp pháp để thực hiện những cắt giảm này hay không.
4. Các tác động của việc đóng cửa USAID đến viện trợ nhân đạo và hỗ trợ phát triển
Việc đóng cửa USAID và tinh giản nhân sự có khả năng ảnh hưởng nghiêm trọng đến các chương trình cứu trợ nhân đạo và hỗ trợ phát triển. Hàng triệu người dân ở những quốc gia đang gặp khó khăn có thể bị ảnh hưởng khi nguồn lực từ Mỹ bị cắt giảm. Điều này dẫn đến nguy cơ gia tăng khủng hoảng nhân đạo toàn cầu, đặc biệt trong các tình huống cần cứu hộ khẩn cấp.
5. Phân tích quan điểm của các bên liên quan: Chính quyền Trump, Liên đoàn Nhân viên Chính phủ Mỹ (AFGE) và Hiệp hội Công chức Ngoại giao (AFSA)
Các quan điểm về việc tinh giản USAID đặc biệt đa dạng. Chính quyền Trump cho rằng cần phải cắt giảm chi phí cho viện trợ nước ngoài để tập trung vào an ninh quốc gia. Ngược lại, AFGE và AFSA lại cho rằng hành động này không chỉ vi phạm quyền hợp pháp của Quốc hội Mỹ mà còn dẫn tới tình trạng hỗn loạn cho những công chức và chế độ giúp đỡ nước ngoài.
6. Những điều luật bảo vệ USAID và thẩm quyền của Quốc hội Mỹ
USAID được bảo vệ bởi các loại luật có liên quan, trong đó có những điều luật quy định rõ ràng về quyền lực của Quốc hội Mỹ trong việc ra quyết định liên quan đến ngân sách và hoạt động của các cơ quan liên bang. So với những thay đổi trong nhân sự và ngân sách của USAID, quy trình pháp lý không thể bị bỏ qua khi thảo luận về các nguồn quyên góp và hỗ trợ mà cơ quan cần có để duy trì hoạt động.
7. Khủng hoảng nhân đạo toàn cầu: Hệ lụy từ việc cắt giảm nhân sự và ngân sách
Rõ ràng rằng hành động cắt giảm ngân sách và nhân sự có khả năng trig các khủng hoảng nhân đạo toàn cầu. Việc cắt giảm này không chỉ ảnh hưởng đến nhân viên USAID mà còn gây ra ảnh hưởng sâu rộng đến hàng triệu người phụ thuộc vào hỗ trợ nhân đạo. Nhiều tổ chức NGO quốc tế cũng đã đặt câu hỏi về khả năng của cơ quan một khi nguồn lực bị thu hẹp đáng kể.
8. Tương lai của USAID: Xu hướng và triển vọng dưới chính quyền mới
Tương lai của USAID đang được đặt ra nhiều nghi vấn, đặc biệt khi bàn về những thay đổi có thể diễn ra dưới chính quyền mới. Khi mà các cuộc xung đột giữa các bên tiếp tục diễn ra, những định hướng và chính sách đối với viện trợ nước ngoài cũng sẽ cần được xem xét lại. Nhiều chuyên gia tin rằng vai trò của USAID vẫn sẽ còn quan trọng và cần thiết, đặc biệt trong bối cảnh khủng hoảng nhân đạo toàn cầu hiện nay.
Các chủ đề liên quan: Mỹ , USAID , Donald Trump
Tác giả: Nguyễn Ngọc Kim Hằng