Gia tộc Assad đã cai trị Syria trong hơn 50 năm, từ Hafez al-Assad đến con trai Bashar al-Assad. Quá trình cầm quyền này chứng kiến nhiều biến động lịch sử, từ cuộc nổi dậy trong Mùa xuân Arab đến sự can thiệp của các thế lực quốc tế. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về sự sụp đổ của gia tộc Assad, những nguyên nhân dẫn đến khủng hoảng, và tác động của sự kiện này đối với tương lai Syria.
Gia Tộc Assad và Quá Trình Nắm Quyền tại Syria
Gia tộc Assad đã cai trị Syria hơn 50 năm, bắt đầu từ Hafez al-Assad vào năm 1971. Là thành viên của cộng đồng Alawite, một nhánh thiểu số của Hồi giáo dòng Shiite, Hafez đã củng cố quyền lực qua các biện pháp chính trị và quân sự cứng rắn. Sau khi ông qua đời vào năm 2000, con trai Bashar al-Assad tiếp tục kế thừa quyền lực. Mặc dù được kỳ vọng là một nhà cải cách, Bashar đã tiếp tục phương thức quản lý độc tài của cha mình, duy trì sự ổn định trong gia tộc và đất nước thông qua các chiến lược kiểm soát nghiêm ngặt.
Những Biến Chuyển Lịch Sử Khiến Chính Quyền Assad Lâm Vào Khủng Hoảng
Chính quyền Assad bắt đầu gặp khó khăn khi phong trào Mùa xuân Arab lan rộng vào năm 2011. Những cuộc biểu tình chống chính phủ nổ ra, bắt nguồn từ sự bất mãn với tình trạng thất nghiệp, tham nhũng và thiếu tự do chính trị. Bashar al-Assad đã phản ứng bằng cách sử dụng lực lượng an ninh để đàn áp các cuộc biểu tình, điều này nhanh chóng chuyển thành một cuộc nội chiến đẫm máu. Các nhóm vũ trang và quân nổi dậy bắt đầu chiến đấu chống lại chính quyền Assad, khiến đất nước rơi vào tình trạng bất ổn.
Cuộc Nổi Dậy và Sự Thất Bại Của Chính Quyền Assad
Trong suốt cuộc nổi dậy, quân đội Syria đã phải đối mặt với các nhóm vũ trang từ nhiều phe, bao gồm cả các nhóm Hồi giáo cực đoan như Hayat Tahrir al-Sham. Mặc dù quân đội chính phủ đã duy trì sự kiểm soát trong nhiều năm, nhưng sức mạnh của các nhóm đối lập cùng sự hỗ trợ quốc tế từ các quốc gia như Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ và các nhóm vũ trang Sunni đã dần dần làm suy yếu chính quyền Assad. Năm 2015, chính quyền Syria phải nhờ sự can thiệp của Nga và Iran để giành lại thế chủ động trong cuộc chiến.
Sự Tham Gia Của Các Thế Lực Ngoài Lãnh Thổ: Iran, Hezbollah và Nga
Trong cuộc nội chiến Syria, sự tham gia của Iran và Hezbollah đã là một yếu tố quan trọng giúp chính quyền Assad duy trì quyền lực. Iran cung cấp hỗ trợ quân sự và tài chính, trong khi Hezbollah cử các lực lượng tham gia chiến đấu chống lại quân nổi dậy. Nga, từ năm 2015, cũng bắt đầu can thiệp quân sự để giúp Bashar al-Assad duy trì quyền lực. Sự can thiệp của Nga đã làm thay đổi cục diện chiến trường, đẩy lùi các nhóm nổi dậy và củng cố vững chắc quyền lực của gia tộc Assad.
Tình Hình Nội Chiến Syria và Ảnh Hưởng Đến Cộng Đồng Alawite
Cộng đồng Alawite, mà gia tộc Assad là đại diện, đã phải đối mặt với nhiều thách thức trong suốt cuộc nội chiến. Trong khi một số thành viên Alawite vẫn trung thành với chính quyền Assad, phần lớn dân số Sunni và các nhóm sắc tộc khác đã chống lại chính quyền. Cuộc chiến đã làm xói mòn sự ổn định xã hội, khi các cộng đồng thiểu số như Alawite cảm thấy bị bao vây và phải dựa vào các lực lượng quân đội và dân quân trung thành để bảo vệ mình.
Kinh Tế Syria: Từ Thịnh Vượng Đến Sụp Đổ
Trước khi nội chiến nổ ra, Syria đã có một nền kinh tế phát triển nhanh chóng dưới sự lãnh đạo của gia tộc Assad. Tuy nhiên, sau cuộc nội chiến, nền kinh tế Syria đã bị tàn phá nặng nề. Sự sụp đổ của các ngành công nghiệp chủ lực, sự thiếu hụt đầu tư và những lệnh trừng phạt quốc tế đã khiến GDP của Syria giảm sút nghiêm trọng. Hơn 70% dân số Syria rơi vào tình trạng nghèo đói, và tình trạng khan hiếm thực phẩm trở thành vấn đề lớn đối với đất nước.
Hệ Lụy Của Sự Sụp Đổ Chính Quyền Assad: Tình Trạng Bất Ổn và Đất Nước Tan Rã
Sự sụp đổ của chính quyền Assad vào tháng 12 năm 2024 là một cột mốc quan trọng, đánh dấu sự kết thúc của một kỷ nguyên cai trị kéo dài hơn 50 năm. Việc nhóm vũ trang Hayat Tahrir al-Sham cùng các lực lượng đồng minh chiếm được thủ đô Damascus và các khu vực trọng yếu đã tạo ra một tình trạng bất ổn triền miên. Đất nước Syria đã bị chia cắt và rơi vào hỗn loạn, với các khu vực do các nhóm vũ trang chiếm đóng, còn chính phủ không thể kiểm soát toàn bộ lãnh thổ.
Những Nhân Vật Chủ Chốt Trong Gia Tộc Assad và Vai Trò Của Họ Trong Cuộc Khủng Hoảng
Gia tộc Assad không chỉ bao gồm Bashar, mà còn có những nhân vật quan trọng khác như em trai Maher al-Assad, người giữ vai trò chỉ huy quân sự quan trọng trong chính quyền. Maher, với vị trí là một trong những người quyền lực nhất trong quân đội Syria, đã có ảnh hưởng lớn trong việc duy trì quyền lực của gia tộc Assad. Chị gái Bushra al-Assad cũng là một người có ảnh hưởng sâu sắc trong việc điều hành đất nước và có mối quan hệ căng thẳng với vợ Bashar, Asma al-Assad. Các quyết định quan trọng về chính trị và quân sự đều được thảo luận trong vòng tròn gia đình, với mẹ của Bashar, Anisa Makhlouf, đóng vai trò quyết định.
Hướng Đi Mới Cho Syria Sau Sự Sụp Đổ Của Chính Quyền Assad
Việc chính quyền Assad sụp đổ mở ra một tương lai đầy bất trắc cho Syria. Các nhóm đối lập và các cường quốc quốc tế đang tìm kiếm các giải pháp cho một Syria không có Assad. Tuy nhiên, tình hình chính trị và quân sự của đất nước vẫn rất phức tạp, với các nhóm vũ trang, các lực lượng quốc tế và các cộng đồng dân tộc và tôn giáo khác nhau đang tìm cách kiểm soát các khu vực của mình. Một tương lai ổn định sẽ phụ thuộc vào khả năng tái xây dựng đất nước và đạt được hòa bình trong bối cảnh bất ổn hiện tại.
Các chủ đề liên quan: HTS , phiến quân Syria , Bashar al-Assad , Syria
Tác giả: Kiều Ngọc Phát
Tổng biên tập: Nguyễn Ngọc Kim Hằng