Khai thác kim loại biển sâu đang thu hút sự chú ý lớn trong bối cảnh nhu cầu ngày càng tăng về các nguyên liệu quý, đặc biệt là trong lĩnh vực năng lượng xanh. Các loại kim loại như nốt đa kim, vỏ coban và mỏ sulfide không chỉ có giá trị kinh tế mà còn đặt ra nhiều thách thức về môi trường và bảo tồn hệ sinh thái biển. Bài viết này sẽ khám phá những loại kim loại quý này, tác động của việc khai thác đến môi trường, các quy định quốc tế và công nghệ khai thác hiện tại và tương lai.
1. Giới thiệu về khai thác kim loại biển sâu và nhu cầu hiện tại
Khai thác kim loại biển sâu đang trở thành một chủ đề nóng trong cộng đồng môi trường và khoa học. Các kim loại quý như nốt đa kim, vỏ coban và mỏ sulfide được tìm thấy tại các vùng đáy đại dương như Vùng Clarion-Clipperton tồn tại ở độ sâu hàng nghìn mét. Nhu cầu ngày càng tăng về các loại kim loại này chủ yếu xuất phát từ sự khan hiếm tài nguyên trên đất liền, cũng như nhu cầu tăng cao từ ngành công nghiệp năng lượng xanh, đặc biệt là trong sản xuất pin điện thoại và xe điện.
2. Các loại kim loại quý trong lòng biển: Nốt đa kim, vỏ coban và mỏ sulfide
Có ba loại kim loại quý chính có thể được khai thác từ biển sâu:
- Nốt đa kim: Những khối này hình thành từ sự kết tủa rất chậm của khoáng chất, chủ yếu chứa mangan, sắt, coban, đồng và niken. Chúng thường xuất hiện ở độ sâu từ 4.000 đến 6.000 mét.
- Vỏ coban: Đây là dạng đá được hình thành từ sự tích tụ kim loại có trong nước biển. Vỏ coban chủ yếu chứa mangan, sắt, coban và bạch kim, và được tìm thấy ở độ sâu từ 400 đến 4.000 mét.
- Mỏ sulfide: Những mỏ này phát triển xung quanh các “ống khói” phun ra nước giàu kim loại hòa tan, chứa đồng, kẽm, vàng và bạc, và thường nằm ở độ sâu từ 800 đến 5.000 mét.
3. Tác động tiềm tàng của khai thác đến môi trường và hệ sinh thái biển
Khai thác kim loại biển sâu có thể gây ra những tác động nghiêm trọng tới môi trường biển. Những nghiên cứu cho thấy rằng kỳ vọng về lợi ích từ khai thác kim loại biển sâu có thể đi kèm với nhiều nguy cơ. Hệ sinh thái biển, vốn đã dễ bị tổn thương, có thể bị xáo trộn hoặc thậm chí bị phá hủy vì hoạt động khai thác. Các vấn đề ô nhiễm như rò rỉ dầu và hóa chất từ thiết bị khai thác cũng là mối lo ngại lớn.
Hơn nữa, âm thanh và ánh sáng từ thiết bị khai thác có thể làm đảo lộn hành vi của các sinh vật biển. Việc này có thể cũng ảnh hưởng đến các hoạt động lưu trữ carbon của các hệ sinh thái này, một yếu tố quan trọng trong việc đối phó với biến đổi khí hậu.
4. Quy định và chính sách quốc tế liên quan đến khai thác kim loại biển sâu
Hiện tại, Cơ quan Đáy Biển Quốc tế (ISA) đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý các hoạt động khai thác kim loại biển sâu. Tuy nhiên, chưa có giấy phép sản xuất thương mại nào được cấp cho hoạt động này, đây là sự phản ánh của những lo ngại về tác động môi trường và các yếu tố rủi ro khác.
Ngoài ra, Liên minh Bảo tồn Biển Sâu đang kêu gọi tạm dừng khai thác ở các vùng biển quốc tế cho đến khi có được những hiểu biết đầy đủ hơn về tác động môi trường. Đặc biệt, một số quốc gia như Brazil, Anh, Canada và Đức đã tham gia cùng sáng kiến này.
5. Công nghệ khai thác hiện tại và tương lai: Thành tựu và thách thức
Công nghệ khai thác hiện tại vẫn còn ở giai đoạn thử nghiệm, với một số công ty như Nhật Bản đã có hợp đồng thăm dò tại các vùng biển của họ. Tuy nhiên, Công ty Canada The Metals đang tìm cách thoát khỏi sự quản lý của ISA để bắt đầu khai thác thực tế. Sự chuyển mình này cho thấy áp lực ngày càng tăng từ cộng đồng doanh nghiệp đối với việc phát triển công nghệ khai thác hiệu quả và an toàn hơn.
Tương lai của khai thác kim loại biển sâu đang gặp nhiều thách thức, bao gồm cả vấn đề tài chính, công nghệ và nhất là yêu cầu về bảo vệ môi trường. Những nỗ lực cần thiết để phát triển công nghệ thu thập một cách bền vững là rất quan trọng để đảm bảo chúng ta không gây tổn hại đến hệ sinh thái biển.
