Đại Cung Môn, biểu tượng kiên cố của di tích cố đô Huế, không chỉ thể hiện sự xa hoa của triều Nguyễn mà còn lưu giữ những giá trị văn hóa và lịch sử quý báu. Với kế hoạch phục dựng đang được triển khai, di tích này hứa hẹn sẽ phát triển thành một điểm đến thu hút du khách, mở ra cơ hội tìm hiểu sâu sắc về văn hóa và kiến trúc Việt Nam cổ đại.
1. Giới thiệu về Đại Cung Môn và vai trò trong kinh thành Huế
Đại Cung Môn là một trong những biểu tượng văn hóa quan trọng của di tích cố đô Huế. Nó nằm ở vị trí trung tâm, giữa điện Thái Hòa và điện Cần Chánh, và được xây dựng dưới thời vua Minh Mạng. Cửa chính này không chỉ là lối vào Tử Cấm Thành mà còn thể hiện sự xa hoa và quyền lực của triều Nguyễn. Với kiến trúc đặc sắc và ý nghĩa lịch sử sâu sắc, Đại Cung Môn đã và đang giữ một vai trò quan trọng trong việc bảo tồn văn hóa Việt Nam.
2. Quá trình khảo cổ học tại Đại Cung Môn
Vào ngày 11/04/2025, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế thông báo việc hợp tác với Bảo tàng Lịch sử quốc gia để tiến hành khai quật khảo cổ học tại di tích Đại Cung Môn. Công việc khảo cổ này là phần quan trọng của dự án phục dựng với tổng kinh phí gần 65 tỷ đồng, nhằm khôi phục lại vẻ đẹp nguyên vẹn của cửa chính này.
3. Các phát hiện đáng chú ý trong khai quật
Trong quá trình khai quật, các nhà khảo cổ đã tiến hành khoan đào tại diện tích 60 m2 của di tích. Họ đã phát hiện ra nền móng cũ bằng gạch vồ, cùng với nhiều mảnh sành sứ cổ quý giá. Các hiện vật này đã được thu thập và đánh mã số bảo quản, giúp phục vụ cho nghiên cứu và phục dựng sau này.
4. Kiến trúc đặc trưng của Đại Cung Môn dưới triều Nguyễn
Kiến trúc của Đại Cung Môn thể hiện rõ sự tinh tế và hài hòa dưới triều Nguyễn. Phần chính của Đại Cung Môn được kết cấu bằng khung gỗ, mái lợp ngói âm ống hoàng lưu ly, đi kèm với các vách và cửa cũng bằng gỗ nhóm II. Các cấu kiện gỗ đều được chạm khắc những hoa văn trang trí tinh xảo và được chống ẩm cũng như chống mối gỗ, đảm bảo độ bền vững của công trình.
5. Kế hoạch phục dựng và tổng kinh phí dự kiến
Theo kế hoạch, dự án phục dựng sẽ kéo dài trong bốn năm, với tổng kinh phí 65 tỷ đồng đến từ ngân sách địa phương. Dự án này không chỉ nhằm phục hồi phần chính của Đại Cung Môn mà còn để nâng cấp lại các sân, hệ thống lan can và bình phong, tạo nên một công trình hoàn chỉnh và khôi phục vẻ đẹp di tích lịch sử này.
6. Ý nghĩa văn hóa và lịch sử của Đại Cung Môn trong bối cảnh di tích cố đô Huế
Đại Cung Môn không chỉ là cổng vào Tử Cấm Thành mà còn là biểu tượng của nghệ thuật kiến trúc và văn hóa truyền thống của Việt Nam. Việc phục dựng thành công sẽ không chỉ góp phần bảo tồn di sản văn hóa mà còn tạo điều kiện để du khách khám phá lịch sử và văn hóa của kinh thành Huế qua từng chi tiết nhỏ của công trình này.
7. Kết thúc và tầm quan trọng của việc bảo tồn di sản
Việc khảo cổ và phục dựng Đại Cung Môn là một bước đi quan trọng trong việc bảo tồn di sản văn hóa của Việt Nam. Không chỉ gìn giữ giá trị nghệ thuật và lịch sử, mà còn tạo nên một môi trường văn hóa sống động cho các thế hệ tương lai. Đại Cung Môn sẽ tiếp tục là minh chứng cho sự phục hưng và bảo tồn các giá trị truyền thống của di tích cố đô Huế, một biểu tượng vĩnh cửu của dân tộc.
