Tình trạng lãng phí trong các dự án bệnh viện bỏ hoang đang trở thành vấn đề nghiêm trọng tại Việt Nam, đặc biệt là với Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Việt Đức. Những dự án với quy mô lớn này không chỉ gây thiệt hại về tài chính khổng lồ cho ngân sách Nhà nước mà còn ảnh hưởng xấu đến việc tiếp cận dịch vụ y tế của người dân. Bài viết dưới đây sẽ phân tích nguyên nhân, hệ lụy và đề xuất biện pháp khắc phục nhằm giảm thiểu tình trạng lãng phí trong đầu tư y tế.
1. Giới thiệu về thực trạng lãng phí trong các dự án bệnh viện bỏ hoang
Trong những năm gần đây, tình trạng lãng phí trong các dự án bệnh viện bỏ hoang, đặc biệt là Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Việt Đức, trở thành một vấn đề đáng lo ngại. Những dự án này không chỉ gây thiệt hại về tài chính mà còn làm tăng gánh nặng cho ngân sách Nhà nước. Việc không sử dụng hiệu quả vốn đầu tư là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này, gây ra nhiều hệ lụy cho xã hội và y tế công cộng.
2. Nguyên nhân lãng phí dự án: Phân tích dấu hiệu thiệt hại tài chính
Nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến lãng phí trong các dự án bệnh viện này. Đầu tiên, các quyết định sai lầm trong quy trình điều chỉnh thiết kế dẫn đến tăng chi phí, đặc biệt trong điều kiện thi công kéo dài. Thời gian thi công bị kéo dài từ 5 đến 7 năm thường làm phát sinh những khoản chi phí không mong muốn, điển hình là việc Bệnh viện Bạch Mai phải dừng thi công từ tháng 3/2020.
Việc không thực hiện được đầy đủ các hạng mục, cùng với việc không đưa vào sử dụng kịp thời cũng là nguyên nhân gây thiệt hại đáng kể cho ngân sách Nhà nước. Theo đánh giá của Thanh tra Chính phủ, tổng thiệt hại liên quan đến hai dự án này lên đến hàng trăm tỷ đồng.
3. Các dự án điển hình: Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Việt Đức
Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Việt Đức kết hợp nhằm giảm tải cho những cơ sở y tế cũ. Và cả hai dự án này đều có quy mô lớn với 1.000 giường bệnh mỗi bệnh viện, nhưng hiện tại lại bỏ hoang. Bệnh viện Bạch Mai từng vận hành một phần cơ sở 2 vào năm 2019, nhưng phải dừng hoạt động chỉ một năm sau đó. Trong khi đó, Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2 hoàn toàn chưa tiếp nhận bệnh nhân.
Việc tạm ngừng hoạt động này không chỉ gây ra lãng phí tài sản cố định mà còn làm trì trệ trong công tác khám chữa bệnh cho người dân, dẫn đến mất cơ hội khám chữa bệnh cần thiết.
4. Hệ lụy của việc tạm ngừng hoạt động: Chi phí phát sinh và tác động đến ngân sách Nhà nước
Khi các dự án bệnh viện như Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Việt Đức tạm ngừng hoạt động, hệ lụy phát sinh rất lớn. Chi phí duy trì bảo trì tài sản cố định cùng với các chi phí khác như quản lý, dịch vụ bảo vệ, bảo trì thiết bị sẽ làm gia tăng áp lực cho ngân sách Nhà nước. Theo thống kê, tổng chi phí phát sinh có khả năng lên tới 253,6 tỷ đồng theo các số liệu tạm tính.
Hơn nữa, hệ lụy còn thể hiện qua việc lãng phí cơ hội chăm sóc sức khỏe của người dân do thiếu cơ sở y tế phụ trách. Điều này khiến cho nhu cầu khám chữa bệnh không được đáp ứng, gây bức xúc trong cộng đồng.
5. Những vi phạm trong quy trình điều chỉnh thiết kế và đấu thầu
Qua các báo cáo của Thanh tra Chính phủ, nhiều vi phạm quy trình điều chỉnh thiết kế, đấu thầu đã bị phát hiện. Việc điều chỉnh từ thiết kế phương án móng cọc khoan nhồi sang ép cọc bê tông không đúng quy định đã làm gia tăng chi phí đến hàng tỷ đồng. Chính sự phê duyệt của Bộ trưởng Y tế không đúng quy trình đã dẫn đến các quyết định sai lầm, gây lãng phí đáng kể cho ngân sách Nhà nước.
6. Biện pháp khắc phục tình trạng lãng phí: Điều chỉnh chính sách và giải pháp quản lý
Để khắc phục tình trạng lãng phí trong các dự án bệnh viện này, cần thiết phải có những điều chỉnh trong chính sách quản lý. Việc rà soát quy trình đầu tư, điều chỉnh thiết kế và quy trình đấu thầu một cách nghiêm ngặt hơn là cần thiết. Ngoài ra, Nhà nước cần có cơ chế rõ ràng để xử lý các vụ lãng phí nhằm tránh tái diễn các tình huống tương tự.
7. Kết luận: Cần có hành động quyết liệt để giảm thiểu lãng phí và hiệu quả trong đầu tư y tế
Cuối cùng, để giảm thiểu đáng kể tình trạng lãng phí trong các dự án bệnh viện bỏ hoang như Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Việt Đức, cần có hành động quyết liệt từ các cơ quan chức năng. Việc nâng cao hiệu quả đầu tư y tế không chỉ đổi mới và điều chỉnh chính sách mà còn biết lắng nghe ý kiến của cộng đồng và các chuyên gia trong lĩnh vực y tế.
