Trong bối cảnh kinh tế hiện nay, nhu cầu tiêu dùng của người dân Việt Nam đang có những biến chuyển rõ rệt. Sự giảm sút sức mua không chỉ phản ánh nỗi lo về thu nhập và áp lực tài chính mà còn mở ra những xu hướng chi tiêu mới. Bài viết này sẽ khảo sát tình hình tiêu dùng hiện tại, các nhóm người tiêu dùng chủ chốt, và những chiến lược mà các thương hiệu và cá nhân có thể áp dụng để thích nghi với môi trường tiêu dùng đang thay đổi.
1. Tình hình tiêu dùng hiện tại và nguyên nhân giảm chi tiêu
Hiện nay, tình hình tiêu dùng tại Việt Nam đang có xu hướng giảm mạnh. Theo khảo sát từ Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao, sức mua của người tiêu dùng không có dấu hiệu phục hồi. Sự giảm chi tiêu chủ yếu xuất phát từ những lo ngại về thu nhập không ổn định và áp lực tài chính hiện tại. Nhiều người dân, như Trần Khánh và Minh Tuấn ở TP HCM, đã điều chỉnh phong cách tiêu dùng của họ, ưu tiên mua sắm những sản phẩm thiết yếu và hàng bình dân để tiết kiệm chi phí.
2. Những xu hướng chi tiêu của người tiêu dùng sau đại dịch
Sau đại dịch, xu hướng chi tiêu của người dân đã có sự thay đổi đáng kể. Một bộ phận lớn người tiêu dùng ngày càng chuộng mua sắm trực tuyến, đặc biệt là trong các lĩnh vực thực phẩm và dịch vụ. Họ cũng chú ý đến các việc sử dụng các chương trình khuyến mãi để giảm chi phí. Những gì diễn ra đã chỉ ra rằng người tiêu dùng hiện nay có sự thận trọng hơn trong việc chi tiêu.
3. Các nhóm người tiêu dùng nổi bật: Gen Z và Millennial
Người tiêu dùng thuộc nhóm Gen Z và Millennial đặc biệt nổi bật trong xu hướng chi tiêu hiện tại. Theo các nghiên cứu từ Navigos, nhóm Millennial có xu hướng tiết kiệm tài chính mọi lúc, đồng thời Gen Z lại chú trọng đến những trải nghiệm độc đáo và không thích tiêu tiền cho việc du lịch không cần thiết. Họ thường xuyên tìm kiếm sản phẩm giá rẻ và có chất lượng tốt, phù hợp với xu hướng “tiết kiệm”.
4. Giảm chi tiêu trong các lĩnh vực: Thực phẩm, dịch vụ và du lịch
Người tiêu dùng đang đặc biệt giảm chi tiêu trong các lĩnh vực thực phẩm, dịch vụ và du lịch. Hàng bình dân trở thành lựa chọn chính cho nhiều hộ gia đình. Theo BSA, người tiêu dùng giờ đây chọn mua các sản phẩm thiết yếu và sản phẩm có giá trị thấp hơn để giảm chi phí. Ngoài ra, nỗi lo tài chính cũng khiến lượng du khách giảm và nhiều người ngại đặt tour du lịch qua Klook khi thấy chi phí cao.
5. Các thương hiệu thích nghi với xu hướng người tiêu dùng giảm chi tiêu
Nhiều thương hiệu đã có những chiến lược linh hoạt để thích nghi với sự thay đổi của tâm lý người tiêu dùng. Họ đã cải tiến chất lượng sản phẩm trong khi duy trì giá cả cạnh tranh. Bà Phạm Thị Bích Phượng cho rằng, trong bối cảnh thị trường khó khăn, việc thương hiệu cung cấp hàng bình dân nhưng vẫn đảm bảo chất lượng sẽ nhận được sự ưu ái từ phía người tiêu dùng.
6. Đánh giá từ các chuyên gia và tổ chức nghiên cứu về sức mua
Các chuyên gia như ông Nguyễn Phạm Hà Minh từ BSA nhận định rằng, sức mua hiện tại đang chịu nhiều tác động từ các yếu tố bên ngoài như độ giảm thu nhập và tình hình quốc tế không ổn định. Công ty nghiên cứu Navigos cũng cho thấy rằng có tới 13% lao động đang giảm thu nhập, ảnh hưởng lớn đến quyết định tiêu dùng của họ.
7. Chiến lược tiết kiệm hiệu quả cho người tiêu dùng
Người tiêu dùng nên tìm ra những chiến lược tiết kiệm hiệu quả để quản lý tài chính cá nhân tốt hơn. Việc ưu tiên chi tiêu cho các sản phẩm thiết yếu, tìm kiếm các chương trình khuyến mãi và sử dụng mua sắm trực tuyến có thể giúp người tiêu dùng tiết kiệm chi phí hàng tháng. Ngoài ra, lập kế hoạch tài chính hàng tháng cũng giúp tìm ra những điểm có thể cắt giảm chi phí.
8. Tương lai của tiêu dùng: Dự đoán và khuyến nghị
Tương lai của tiêu dùng vẫn còn nhiều biến động, nhưng có thể thấy được sự hồi phục khi chứa được các chính sách hỗ trợ từ chính phủ. Bà Phạm Thị Bích Phượng dự báo, nửa năm tới sẽ có nhiều cơ hội mới cho người tiêu dùng nếu các doanh nghiệp lắng nghe yêu cầu và sở thích của họ. Nhìn chung, xu hướng tiêu dùng sẽ tiếp tục hướng đến sự tiết kiệm và thông minh hơn trong các quyết định thương mại.
