Quyết định lựa chọn môn học của học sinh lớp 12 không chỉ ảnh hưởng đến kỳ thi tốt nghiệp THPT mà còn quyết định cơ hội vào các trường đại học. Trong những năm gần đây, chúng ta chứng kiến một xu hướng đáng chú ý: môn xã hội đang ngày càng chiếm ưu thế so với môn tự nhiên. Điều này gây ra không ít băn khoăn về sự mất cân bằng giữa hai nhóm môn học này trong chương trình giáo dục phổ thông.
I. Tình Hình Lựa Chọn Môn Học Của Học Sinh Lớp 12
Tại nhiều trường THPT, học sinh lớp 12 hiện nay đang có xu hướng lựa chọn các môn xã hội để tham gia kỳ thi tốt nghiệp. Một trong những ví dụ điển hình là Trường THPT Lưu Hoàng ở Hà Nội, nơi khoảng 70% học sinh chọn các môn như Địa lý, Lịch sử, và Giáo dục kinh tế và pháp luật. Trong khi đó, các môn tự nhiên như Vật lý, Hóa học lại chỉ chiếm khoảng 30%. Tương tự, tại Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai, tỷ lệ học sinh chọn môn xã hội cũng chiếm ưu thế với hơn 77%. Đây là một xu hướng phổ biến không chỉ tại Hà Nội mà còn ở các tỉnh như Tiền Giang.
II. Các Tổ Hợp Môn Thi Tốt Nghiệp: Sự Thống Trị Của Môn Xã Hội
Kỳ thi tốt nghiệp THPT sắp tới sẽ có sự thay đổi trong việc lựa chọn các môn thi. Các tổ hợp môn thi bao gồm những môn bắt buộc như Toán và Văn, còn lại học sinh sẽ chọn thêm hai môn từ các môn như Ngoại ngữ, Lịch sử, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Địa lý, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Tin học, và Công nghệ. Thống kê gần đây cho thấy, tỷ lệ học sinh chọn các môn xã hội trong các tổ hợp thi này chiếm ưu thế rõ rệt. Điều này cho thấy một sự chuyển dịch lớn trong sự lựa chọn của học sinh, với ưu tiên mạnh mẽ dành cho các môn xã hội.
III. Những Tính Toán Hướng Nghiệp Đằng Sau Lựa Chọn Môn Xã Hội
Việc học sinh lựa chọn môn xã hội không chỉ là một quyết định học tập mà còn là một chiến lược hướng nghiệp. Nhiều học sinh cho rằng các môn xã hội dễ học và dễ đạt điểm cao hơn các môn tự nhiên, từ đó tăng cơ hội đỗ đại học. Hơn nữa, việc lựa chọn các môn như Lịch sử, Địa lý, hay Giáo dục kinh tế và pháp luật giúp học sinh giảm bớt áp lực trong kỳ thi tốt nghiệp và dễ dàng xét tuyển vào các ngành học yêu cầu môn xã hội. Điều này được các trường như Trường THPT Trưng Vương, Trường THPT Việt Đức ghi nhận, khi học sinh lựa chọn các tổ hợp môn ít phức tạp hơn nhưng vẫn có cơ hội trúng tuyển vào các trường đại học.
IV. Hệ Lụy Từ Việc Môn Xã Hội Áp Đảo Môn Tự Nhiên
Nhưng xu hướng này lại tiềm ẩn những hệ lụy lớn đối với hệ thống giáo dục và nhu cầu nhân lực của đất nước. Sự áp đảo của môn xã hội trong kỳ thi tốt nghiệp có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt học sinh trong các ngành khoa học tự nhiên, từ đó ảnh hưởng đến sự phát triển của các ngành như kỹ thuật, công nghệ, và khoa học cơ bản. Đặc biệt, khi tỷ lệ học sinh chọn các môn tự nhiên như Vật lý, Hóa học, Sinh học ngày càng giảm, điều này có thể gây khó khăn cho các ngành yêu cầu nhân lực khoa học tự nhiên trong tương lai.
V. Vai Trò Của Tư Vấn Hướng Nghiệp Trong Quyết Định Chọn Môn
Tư vấn hướng nghiệp đóng vai trò rất quan trọng trong việc giúp học sinh chọn lựa môn học phù hợp với năng lực và định hướng nghề nghiệp của mình. Các trường THPT, như Trường THPT Lưu Hoàng và Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai, cần cung cấp các dịch vụ tư vấn rõ ràng và chi tiết để học sinh có thể hiểu rõ hơn về các lựa chọn môn học. Ngoài ra, các hoạt động hướng nghiệp cần được chú trọng từ cấp THCS để học sinh có thể tự tin trong việc đưa ra quyết định vào lớp 10.
VI. Định Hướng Nghề Nghiệp Và Những Thách Thức Cần Giải Quyết
Định hướng nghề nghiệp là yếu tố then chốt giúp học sinh lựa chọn môn học phù hợp. Tuy nhiên, việc xác định nghề nghiệp ngay từ khi vào lớp 10 là một thách thức không nhỏ đối với các em. Để cải thiện tình hình, các trường học cần triển khai các chương trình tư vấn nghề nghiệp sâu rộng hơn, tạo cơ hội để học sinh được tiếp cận với các ngành nghề khác nhau và có cái nhìn toàn diện về xu hướng nghề nghiệp trong tương lai.
VII. Xu Hướng Lựa Chọn Môn Học Ở Các Tỉnh Thành: So Sánh Hà Nội và Tiền Giang
Tại Hà Nội, các trường như Trường THPT Việt Đức, Trường THPT Trưng Vương thường ghi nhận tỷ lệ học sinh chọn môn xã hội cao. Tuy nhiên, ở các tỉnh như Tiền Giang, xu hướng này cũng không kém phần rõ rệt. Mặc dù sự lựa chọn môn học tại các tỉnh có thể khác biệt do yếu tố địa lý và cơ sở vật chất, nhưng sự phổ biến của các môn xã hội vẫn là điểm chung. Điều này phản ánh một xu hướng toàn quốc về sự thay đổi trong cách tiếp cận giáo dục phổ thông.
VIII. Những Cải Tiến Cần Thiết Trong Chương Trình Giáo Dục Phổ Thông
Để cân bằng lại sự mất cân đối giữa các môn học xã hội và tự nhiên, cần có những cải tiến trong chương trình giáo dục phổ thông. Bộ Giáo dục và Đào tạo cần xem xét việc điều chỉnh lại các chương trình học, tạo điều kiện cho học sinh phát triển toàn diện cả về khoa học xã hội lẫn khoa học tự nhiên. Các môn học như Vật lý, Hóa học, Sinh học cần được khuyến khích để học sinh không chỉ học theo xu hướng mà còn phát triển tư duy khoa học vững vàng.
IX. Giải Pháp Khắc Phục Sự Mất Cân Bằng Giữa Môn Xã Hội và Tự Nhiên
Để khắc phục tình trạng mất cân bằng giữa môn xã hội và môn tự nhiên, các giải pháp cần được triển khai từ việc tăng cường tư vấn hướng nghiệp đến việc điều chỉnh chương trình học. Các trường cần khuyến khích học sinh tham gia các lớp học bồi dưỡng về môn tự nhiên và đồng thời tạo môi trường học tập tích cực cho cả hai nhóm môn này. Bộ Giáo dục và Đào tạo có thể đưa ra những chính sách hỗ trợ để học sinh không cảm thấy bị áp lực khi lựa chọn môn học cho kỳ thi tốt nghiệp.
Các chủ đề liên quan: kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 , thi tốt nghiệp THPT 2025 , Chương trình giáo dục phổ thông mới , chọn môn thi tốt nghiệp
Tác giả: Kiều Ngọc Phát
Tổng biên tập: Nguyễn Ngọc Kim Hằng