Sầu riêng Thái Lan, được mệnh danh là “vua của các loại trái cây”, không chỉ nổi tiếng với hương vị đặc trưng mà còn chiếm lĩnh thị trường xuất khẩu, đặc biệt sang Trung Quốc. Tuy nhiên, trong năm 2024, ngành xuất khẩu này đã đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng do quy định kiểm tra chất lượng ngày càng khắt khe, sự cạnh tranh từ các quốc gia khác và những biến đổi về khí hậu. Bài viết dưới đây sẽ phân tích tình hình hiện tại của xuất khẩu sầu riêng Thái Lan, các nguyên nhân dẫn đến sự sụt giảm và những chiến lược mà chính phủ Thái Lan áp dụng để cải thiện chất lượng sản phẩm cũng như thúc đẩy xuất khẩu.
1. Tình hình xuất khẩu sầu riêng Thái Lan và nguyên nhân giảm
Sầu riêng Thái Lan một thời được xem là “vua của các loại trái cây” với thị trường xuất khẩu lớn, đặc biệt là tới Trung Quốc. Tuy nhiên, trong năm 2024, xuất khẩu sầu riêng Thái Lan đã giảm về cả khối lượng và giá trị. Cụ thể, Bộ Thương mại Thái Lan ghi nhận xuất khẩu đạt 859.183 tấn với trị giá gần 3,8 tỷ USD, giảm 13% về khối lượng và 9% về giá trị so với năm trước.
Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến sự sụt giảm này đến từ việc kiểm tra chất lượng nghiêm ngặt từ Trung Quốc, trong đó có sự phát hiện hàm lượng cadmium và chất vàng O trong những lô hàng sầu riêng. Việc này không chỉ làm giảm niềm tin từ nhà nhập khẩu mà còn tác động tiêu cực tới hình ảnh sản phẩm của Thái Lan trên thị trường quốc tế.
2. Tác động của việc kiểm tra chất lượng đến xuất khẩu sầu riêng
Kiểm tra chất lượng là một yếu tố quyết định trong việc xuất khẩu sầu riêng. Trung Quốc đã siết chặt quy định nhập khẩu nhằm đảm bảo an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng. Năm 2024, nhiều lô hàng sầu riêng Thái Lan đã bị từ chối do vi phạm các tiêu chuẩn chất lượng, gây ra sự đình trệ trong xuất khẩu. Đây là một thách thức lớn cho nông dân Thái Lan, những người phụ thuộc vào việc xuất khẩu để tồn tại.
3. Chất lượng sản phẩm và những thách thức từ thị trường
Chất lượng sầu riêng Thái Lan đã chứng kiến sự biến đổi lớn trong những năm gần đây. Khí hậu nóng lên và sự mở rộng nhanh chóng các khu vực trồng sầu riêng đã ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm. Nông dân gặp khó khăn trong việc duy trì phẩm chất ổn định của sầu riêng, từ đó ảnh hưởng đến doanh thu xuất khẩu.
Thị trường hiện nay cũng ngày càng cạnh tranh hơn, không chỉ từ Việt Nam mà còn từ Malaysia, Philippines, Lào và Indonesia. Việc cạnh tranh này yêu cầu Thái Lan không chỉ phải cải thiện về mảng chất lượng mà còn cần phát triển các chiến lược marketin hiệu quả hơn.
4. Cạnh tranh từ các quốc gia khác về xuất khẩu sầu riêng
Cạnh tranh từ các quốc gia khác là một yếu tố càng lúc càng đáng quan ngại cho Thái Lan. Việt Nam đã tăng tốc trong xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc với mức tăng 38% trong năm qua. Malaysia và Philippines cũng đang bắt đầu xuất khẩu sầu riêng và thu hút sự chú ý của thị trường. Ở bên cạnh đó, Lào và Indonesia cũng đang nghiêm túc tìm cách tạo dựng chỗ đứng và dự kiến sẽ xuất khẩu sầu riêng tươi trong tương lai gần.
5. Chiến lược của Thái Lan nhằm tăng cường xuất khẩu và cải thiện chất lượng
Để thúc đẩy xuất khẩu và cải thiện chất lượng, Chính phủ Thái Lan đã phát động nhiều chiến lược đa dạng. Bộ Nông nghiệp Thái Lan đã thực hiện các đợt kiểm tra chất lượng chặt chẽ hơn, tăng cường tiêu chuẩn sản phẩm và giám sát quy trình sản xuất từ canh tác đến đóng gói.
Đồng thời, Thái Lan cũng đã mở rộng các kênh bán hàng trực tuyến và hợp tác với các KOLs để quảng bá thương hiệu sầu riêng Thái Lan đến các thị trường mới, đặc biệt nhắm đến giới trẻ. Chiến dịch “Tháng vàng trái cây Thái Lan” đã được tạo nên để tăng độ phổ biến và thu hút người tiêu dùng.
Các biện pháp hỗ trợ giá cho nông dân như trợ cấp giá cũng đang được triển khai để đảm bảo lượng hàng hóa lưu thông trên thị trường nội địa và giữ vững sự phát triển của ngành xuất khẩu sầu riêng Thái Lan.
