Sức khỏe
Tại sao bị lẹo mắt?
Lẹo mắt là tình trạng sưng đau ở mí mắt, thường do vi khuẩn Staphylococcus aureus gây ra. Tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu, phương pháp chẩn đoán và điều trị lẹo mắt trong bài viết này. Chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách phòng ngừa và chăm sóc khi gặp phải tình trạng khó chịu này.
Lẹo mắt là gì và các loại lẹo mắt khác nhau
Lẹo mắt là một tình trạng sưng viêm cấp tính xảy ra ở bờ mí mắt, có thể xuất hiện bên ngoài hoặc bên trong mí. Tình trạng này thường do nhiễm khuẩn, chủ yếu là vi khuẩn Staphylococcus aureus (tụ cầu vàng), gây ra sự xuất hiện của các cục u hoặc mụn mủ nhỏ. Lẹo mắt có thể gây ra cảm giác đau, đỏ và khó chịu cho người mắc phải. Thời gian kéo dài của lẹo mắt thường từ 1 đến 2 tuần, và trong nhiều trường hợp, nó có thể tự khỏi mà không cần điều trị y tế.
Lẹo mắt được chia thành ba loại chính:
Thứ nhất, đa lẹo là tình trạng khi có nhiều đầu lẹo xuất hiện trên một mi, hai mi hoặc cả hai mắt.
Thứ hai, lẹo trong mi mắt là loại mọc bên trong mí mắt, thường do nhiễm trùng từ tuyến meibomian. Các tuyến này có mặt ở cả mi trên và mi dưới, và chúng có chức năng tiết ra lớp dầu giúp làm ẩm và trơn cho bề mặt mắt.
Lẹo ngoài mí mắt là loại lẹo mọc bên ngoài bờ mí do nhiễm trùng từ tuyến Zeis. Cả ba loại lẹo mắt này đều có thể gây ra sự khó chịu và ảnh hưởng đến tầm nhìn, nhưng thường không gây ra biến chứng nghiêm trọng nếu được chăm sóc đúng cách.
Nguyên nhân gây lẹo mắt do vi khuẩn và các yếu tố nguy cơ
Nguyên nhân chính gây ra lẹo mắt chủ yếu do vi khuẩn Staphylococcus aureus (tụ cầu vàng), một loại vi khuẩn thường sống trên da. Khi vi khuẩn này xâm nhập vào nang lông của lông mi hoặc các tuyến dầu quanh mắt, chúng có thể gây ra tình trạng nhiễm trùng dẫn đến hình thành lẹo. Ngoài ra, lẹo mắt có thể phát sinh do sự tắc nghẽn của các tuyến nhờn như tuyến Zeis hoặc tuyến Moll. Tắc nghẽn này thường xảy ra khi bụi bẩn, tế bào chết hoặc dầu tích tụ trong các tuyến, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và gây viêm.
Bên cạnh đó, một số yếu tố nguy cơ có thể làm tăng khả năng phát triển lẹo mắt. Đeo kính áp tròng mà không vệ sinh tay trước khi đeo hoặc tháo kính có thể lây nhiễm vi khuẩn vào mắt, từ đó dẫn đến sự hình thành lẹo. Vệ sinh kém cũng là một nguyên nhân phổ biến. Thói quen dụi mắt thường xuyên có thể làm cho vi khuẩn dễ dàng tiếp xúc với mắt, trong khi việc ít rửa mặt hoặc không vệ sinh mắt cũng tạo cơ hội cho vi khuẩn gây bệnh.
Ngoài ra, việc sử dụng các sản phẩm trang điểm mắt cũ hoặc không sạch sẽ có thể khiến bụi bẩn và vi khuẩn tiếp xúc với mắt, góp phần vào việc phát triển lẹo. Các tình trạng như viêm bờ mi, viêm hoặc nhiễm trùng mí mắt cũng có thể tạo ra môi trường thuận lợi cho vi khuẩn sinh sôi. Một số bệnh lý khác như bệnh hồng ban, viêm da tiết bã hoặc tiểu đường cũng có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng bờ mí, từ đó dẫn đến lẹo mắt. Do đó, việc nhận biết và kiểm soát các yếu tố nguy cơ này là rất quan trọng để giảm thiểu khả năng mắc phải lẹo mắt.
Dấu hiệu nhận biết lẹo mắt qua các triệu chứng điển hình
Dấu hiệu nhận biết lẹo mắt thường bắt đầu với sự xuất hiện của một mụn mủ nhỏ có màu vàng nhạt tại gốc lông mi. Vùng da xung quanh mụn mủ này thường có dấu hiệu xung huyết, tức là đỏ và sưng. Người bệnh có thể cảm thấy hơi cộm hoặc khó chịu ở vùng mắt, và trong một số trường hợp, tình trạng viêm có thể nghiêm trọng hơn, kèm theo triệu chứng như chảy nước mắt, đau nhức hoặc thậm chí sốt và ớn lạnh.
Sau khoảng 1 đến 2 ngày, mụn lẹo có thể trở nên lớn hơn và phình ra, thường kèm theo cảm giác căng tức. Điều này là do sự tích tụ của mủ bên trong mụn lẹo, khiến cho vùng mí mắt bị sưng đỏ và đau. Khi kiểm tra bề mặt của lẹo, có thể thấy một vùng nhỏ màu vàng nhô lên, đó là dấu hiệu cho thấy mụn mủ đã phát triển và có thể vỡ ra.
Trong nhiều trường hợp, lẹo mắt có khả năng tự vỡ hoặc tự tiêu mà không cần can thiệp y tế. Tuy nhiên, nếu không được chăm sóc đúng cách, dịch từ mụn lẹo có thể lan ra và gây ra tình trạng nhiễm trùng thêm. Để nhận biết sớm và có biện pháp điều trị kịp thời, người bệnh cần chú ý đến các triệu chứng như đau, sưng, đỏ, và cảm giác cộm ở mí mắt. Những dấu hiệu này là cơ sở quan trọng để phân biệt lẹo mắt với các tình trạng khác như chắp mắt, giúp người bệnh tìm kiếm sự hỗ trợ y tế khi cần thiết.
Phương pháp chẩn đoán lẹo mắt để có phương án điều trị hiệu quả
Việc chẩn đoán lẹo mắt là một bước quan trọng để xác định phương án điều trị hiệu quả. Khi người bệnh nghi ngờ mình bị lẹo mắt, việc đầu tiên nên làm là gặp bác sĩ chuyên khoa Mắt để được thăm khám. Trong quá trình khám, bác sĩ sẽ thu thập thông tin về lịch sử bệnh, bao gồm các triệu chứng mà người bệnh đang gặp phải và những vấn đề sức khỏe có thể liên quan. Điều này giúp bác sĩ xác định nguyên nhân tiềm ẩn gây ra tình trạng lẹo.
Sau đó, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra bên ngoài mắt, chú ý đến cấu trúc mí mắt, tình trạng da xung quanh, hình dạng và lông mi. Việc đánh giá viền mí mắt cũng rất quan trọng; bác sĩ có thể sử dụng các thiết bị chuyên dụng để kiểm tra các lỗ tuyến dầu, xác định xem có dấu hiệu tắc nghẽn hay viêm không. Đôi khi, nếu tình trạng không rõ ràng, bác sĩ có thể yêu cầu làm thêm các xét nghiệm hoặc chẩn đoán hình ảnh để xác định mức độ nhiễm trùng và loại trừ các vấn đề khác.
Chẩn đoán chính xác không chỉ giúp xác định đúng tình trạng lẹo mắt mà còn giúp bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Nếu lẹo mắt chỉ là một tình trạng nhẹ, có thể điều trị tại nhà bằng các biện pháp như chườm ấm, giữ vệ sinh cho mắt. Tuy nhiên, nếu tình trạng nặng hơn hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng lan rộng, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc kháng sinh hoặc các phương pháp điều trị y tế khác như phẫu thuật dẫn lưu mủ. Chính vì vậy, việc thăm khám và chẩn đoán kịp thời là rất quan trọng trong việc điều trị lẹo mắt hiệu quả.
Cách điều trị lẹo mắt tại nhà và khi nào cần gặp bác sĩ
Điều trị lẹo mắt tại nhà có thể là một giải pháp hiệu quả trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi lẹo mới bắt đầu và không có dấu hiệu nhiễm trùng nghiêm trọng. Một trong những phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả nhất là chườm ấm bằng một miếng vải sạch. Người bệnh có thể nhúng vải vào nước ấm, vắt khô và đắp lên mí mắt trong khoảng 5-10 phút, từ 3 đến 5 lần mỗi ngày. Việc chườm ấm giúp làm mềm mô xung quanh, tạo điều kiện thông thoáng cho các tuyến dầu, từ đó giảm sưng và khó chịu.
Ngoài ra, người bệnh cũng cần giữ cho tay và vùng quanh mắt sạch sẽ. Rửa tay thường xuyên, đặc biệt là trước khi chạm vào mắt, sẽ giúp ngăn ngừa sự lây nhiễm vi khuẩn. Cùng với đó, việc duy trì vệ sinh mắt tốt, như rửa mặt hàng ngày và không dụi mắt, là rất cần thiết. Người bệnh cũng nên tránh việc nặn hoặc chạm vào mụn lẹo, vì điều này có thể làm tình trạng nghiêm trọng hơn và ảnh hưởng đến thị lực. Nếu có thói quen trang điểm mắt, hãy tạm ngừng cho đến khi lẹo lành.
Tuy nhiên, có những trường hợp mà người bệnh cần gặp bác sĩ ngay lập tức. Nếu lẹo mắt không cải thiện sau một vài ngày điều trị tại nhà, hoặc nếu tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn với triệu chứng như sưng to, đau nhiều, sốt hoặc mủ chảy ra, người bệnh nên đến bác sĩ chuyên khoa Mắt để được thăm khám và điều trị. Bác sĩ có thể chỉ định thuốc kháng sinh nếu có dấu hiệu nhiễm trùng, hoặc thậm chí cần can thiệp phẫu thuật để dẫn lưu mủ trong trường hợp lẹo gây áp lực lên giác mạc. Việc nhận biết đúng thời điểm cần tìm sự hỗ trợ y tế là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra.
Phương pháp phòng ngừa mụt lẹo để bảo vệ sức khỏe đôi mắt
Để bảo vệ sức khỏe đôi mắt và phòng ngừa mụt lẹo, việc duy trì thói quen vệ sinh tốt là rất quan trọng. Trước tiên, cần đảm bảo rằng vùng mí mắt và lông mi luôn sạch sẽ. Việc tẩy trang mắt trước khi ngủ là một thói quen cần thiết, giúp loại bỏ bụi bẩn, lớp trang điểm và các tạp chất có thể gây tắc nghẽn tuyến dầu. Ngoài ra, người dùng kính áp tròng nên chú ý vệ sinh kính thường xuyên và tránh việc đeo kính quá lâu mà không vệ sinh tay sạch sẽ trước khi chạm vào kính.
Một yếu tố quan trọng khác trong việc phòng ngừa mụt lẹo là giữ cho đôi tay sạch sẽ. Trước khi chạm vào vùng mắt, hãy rửa tay kỹ lưỡng để loại bỏ vi khuẩn có thể gây nhiễm trùng. Bên cạnh đó, không nên chia sẻ đồ trang điểm mắt với người khác, vì điều này có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn lây lan. Nên thay đổi dụng cụ trang điểm mắt định kỳ, ít nhất mỗi ba tháng, để đảm bảo rằng chúng không bị bám bụi bẩn hay vi khuẩn.
Người bệnh cũng cần chú ý đến các dấu hiệu của viêm bờ mi hoặc tình trạng viêm nhiễm khác và đi thăm khám bác sĩ theo hướng dẫn nếu có triệu chứng. Nếu đã từng bị lẹo mắt, cần cảnh giác hơn với các dấu hiệu ban đầu để có thể can thiệp kịp thời. Cuối cùng, chế độ dinh dưỡng hợp lý cũng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao sức đề kháng của cơ thể. Nên bổ sung nhiều thực phẩm giàu vitamin A, C, và E cùng các thực phẩm có khả năng chống viêm như dưa hấu, lê, và hạt chia để hỗ trợ sức khỏe đôi mắt.
Những câu hỏi thường gặp về lẹo mắt và thông tin bổ sung liên quan
Khi nói đến lẹo mắt, nhiều người thường có những thắc mắc và câu hỏi thường gặp liên quan đến tình trạng này. Một trong những câu hỏi phổ biến nhất là liệu lẹo mắt có giống với chắp mắt hay không. Mặc dù cả hai tình trạng này đều liên quan đến vùng mí mắt, nhưng chúng thực sự khác nhau. Lẹo mắt thường do nhiễm khuẩn ở tuyến dầu hoặc bờ mi, gây ra sưng và đau. Trong khi đó, chắp mắt là kết quả của sự tắc nghẽn trong tuyến bã nhờn và thường không đau, mà chỉ tạo thành nốt u hạt.
Một câu hỏi khác mà nhiều người quan tâm là liệu lẹo mắt có tự khỏi hay không. Thật sự, trong nhiều trường hợp, lẹo mắt có thể tự tiêu nếu người bệnh biết cách chăm sóc mắt đúng cách và giữ gìn vệ sinh tốt. Việc không chạm vào mụn lẹo và giữ cho vùng mí mắt luôn sạch sẽ sẽ giúp quá trình hồi phục nhanh chóng hơn. Chườm ấm cũng là một biện pháp hữu ích giúp giảm sưng và tạo điều kiện cho mụn lẹo tự tiêu.
Nhiều người cũng lo lắng về việc lẹo mắt có lây hay không. Theo các chuyên gia, mụt lẹo không lây lan từ người này sang người khác, nên bạn có thể yên tâm khi tiếp xúc và giao tiếp với người bị lẹo mắt. Tuy nhiên, việc giữ vệ sinh cá nhân vẫn rất quan trọng để ngăn ngừa sự xuất hiện của lẹo trong tương lai.
Ngoài ra, chế độ dinh dưỡng cũng ảnh hưởng đến sức khỏe mắt. Người bệnh nên bổ sung các thực phẩm chứa nhiều vitamin A, C, và E để tăng cường sức đề kháng. Đồng thời, cần tránh những thực phẩm có tính nóng như hải sản, đồ cay và đường, vì chúng có thể làm gia tăng tình trạng viêm.
Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào nghi ngờ về lẹo mắt, người bệnh nên đi thăm khám bác sĩ để có chẩn đoán và phương pháp điều trị phù hợp. Bác sĩ sẽ giúp giải đáp những thắc mắc và cung cấp thông tin bổ sung về cách chăm sóc mắt hiệu quả, nhằm bảo vệ sức khỏe đôi mắt tốt nhất có thể.
Các chủ đề liên quan: Tình trạng sưng , Bờ mi mắt , Nhiễm vi khuẩn , Tụ cầu vàng , Đa lẹo
Tổng biên tập: Nguyễn Ngọc Kim Hằng
