Sức khỏe
Tại sao chân bị lạnh?
Tình trạng tay chân lạnh không chỉ là biểu hiện đơn giản mà còn có thể cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu nguyên nhân gây ra tình trạng này, cách chữa trị hiệu quả theo Đông y, và những biện pháp phòng ngừa để giữ ấm cho cơ thể trong mùa lạnh.
Nguyên nhân gây tay chân lạnh không liên quan đến thời tiết môi trường xung quanh
Tình trạng tay chân lạnh không chỉ đơn thuần là do thời tiết mà còn có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Một trong những nguyên nhân chính là do hệ tuần hoàn gặp trục trặc, đặc biệt là khi tim hoạt động không hiệu quả. Hệ tuần hoàn suy yếu khiến máu không được lưu thông đều đặn đến các chi, dẫn đến cảm giác lạnh ở tay và chân.
Ngoài ra, thiếu máu cũng là một yếu tố quan trọng gây ra tình trạng này. Khi số lượng hồng cầu trong cơ thể giảm xuống dưới mức cần thiết, bệnh nhân sẽ cảm thấy tay chân lạnh dù cho thời tiết có ấm hay không. Điều này thường đi kèm với các triệu chứng như mệt mỏi, chóng mặt và da xanh xao.
Thêm vào đó, khí huyết không lưu thông cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến tay chân lạnh. Khi nhiệt độ môi trường giảm, các mạch máu, đặc biệt là ở vùng ngoại vi như tay và chân, sẽ co lại, làm hạn chế lưu thông máu. Điều này có thể dẫn đến tình trạng lạnh ở các chi.
Hormone trong cơ thể cũng có ảnh hưởng đến nhiệt độ tay chân, đặc biệt là các hormone sinh sản. Phụ nữ thường gặp tình trạng tay chân lạnh nhiều hơn, đặc biệt trong kỳ kinh nguyệt khi cơ thể mất một lượng máu đáng kể, làm giảm nhiệt độ của tay và chân.
Những người có tiền sử bệnh lý về tim mạch, viêm tĩnh mạch, hoặc tắc mạch máu cũng thường xuyên gặp tình trạng này. Tinh thần căng thẳng và mệt mỏi cũng là những yếu tố có thể làm tình trạng tay chân lạnh trở nên trầm trọng hơn. Vì vậy, không nên chủ quan khi gặp phải triệu chứng này, mà cần tìm hiểu nguyên nhân cụ thể để có biện pháp khắc phục kịp thời.
Cách chữa lạnh chân theo Đông y hiệu quả
Theo Y học cổ truyền, tình trạng tay chân lạnh được gọi là chứng “chi quyết.” Để điều trị hiệu quả tình trạng này, có thể áp dụng một số bài thuốc Đông y nhằm bổ sung khí huyết và thúc đẩy lưu thông máu.
Đối với những người thường xuyên lạnh tay chân, thể lực yếu, mệt mỏi, bài Thập toàn đại bổ gia giảm là lựa chọn lý tưởng. Bài thuốc này bao gồm các thành phần như nhân sâm, bạch truật, phục linh, thục địa, đương quy, xuyên khung, hoàng kỳ, chích thảo, nhục quế và càn khương. Tất cả các thành phần này được sắc uống, giúp bổ khí huyết và tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Đây là bài thuốc rất thích hợp cho những bệnh nhân mắc bệnh đái tháo đường, huyết áp thấp hoặc những người vừa mới khỏi bệnh.
Đối với những người có triệu chứng tay chân lạnh đi kèm với da xanh xao, ăn uống kém, hoặc tiêu lỏng lâu ngày do tỳ vị khí hư, bài Tứ quân tử thang gia giảm có thể là lựa chọn tốt. Thành phần của bài thuốc này bao gồm nhân sâm, bạch truật, phục linh và cam thảo. Bệnh nhân có thể sắc thuốc hoặc tán thành bột để uống, có tác dụng ích khí, kiện tỳ, và dưỡng vị, giúp cải thiện tình trạng tay chân lạnh kèm theo vấn đề tiêu hóa.
Trong trường hợp bệnh nhân chỉ bị lạnh chân mà còn có triệu chứng tiểu tiện không tự chủ, thủy thũng, hoặc đại tiện lỏng vào buổi sáng do thận dương hư, bài Thận khí hoàn gia giảm là giải pháp hữu hiệu. Bài thuốc này bao gồm các thành phần như thục địa, hoài sơn, đơn bì, phục linh, trạch tả, nhục quế, phụ tử và bổ cốt chỉ, giúp ôn bổ thận dương. Đây là bài thuốc phù hợp cho những người thường xuyên bị lạnh hai chân, hoặc cảm thấy đầu nóng trong khi chân lại lạnh.
Ngoài các bài thuốc, việc áp dụng các động tác massage huyệt cũng rất hiệu quả trong việc chữa lạnh chân. Một số huyệt như đại chùy, quan nguyên, khí hải, túc tam lý, thận du, mệnh môn và dũng tuyền có thể được kích thích để tăng cường lưu thông khí huyết và làm ấm tay chân. Việc kết hợp các bài thuốc và phương pháp massage huyệt sẽ mang lại hiệu quả điều trị cao, giúp bệnh nhân thoát khỏi tình trạng tay chân lạnh khó chịu.
Một số cách chữa lạnh chân tại nhà đơn giản
Chữa lạnh chân tại nhà là một cách đơn giản và hiệu quả để cải thiện tình trạng này mà không cần phải đến bác sĩ. Có nhiều phương pháp dân gian dễ thực hiện, sử dụng các nguyên liệu tự nhiên sẵn có trong gia đình, giúp giữ ấm cho cơ thể và tăng cường lưu thông máu.
Một trong những phương pháp hiệu quả là sử dụng ngải cứu. Để thực hiện, bạn cần chuẩn bị từ 30-50g ngải cứu tươi, sau đó đun sôi với khoảng một nửa nồi nước trong khoảng 10 phút. Khi nước sôi, bạn có thể thêm nước lạnh vào để giảm nhiệt độ xuống khoảng 40 độ C, rồi cho muối vào khuấy đều. Sau đó, ngâm tay chân trong khoảng 15-20 phút. Phương pháp này không chỉ giúp loại bỏ cảm giác lạnh mà còn tăng cường dương khí, hỗ trợ điều trị các bệnh về đường hô hấp rất hiệu quả.
Ngoài ra, gừng cũng là một nguyên liệu tuyệt vời để chữa lạnh chân. Bạn có thể chuẩn bị từ 20-30g gừng tươi, đập dập và đun sôi với nước trong khoảng 10 phút, nhớ đậy nắp kín để giữ lại các tinh chất có lợi trong gừng. Sau khi đun xong, thêm nước lạnh và muối để điều chỉnh nhiệt độ xuống khoảng 40 độ C trước khi ngâm tay chân. Việc áp dụng phương pháp này mỗi tối trước khi đi ngủ sẽ giúp máu huyết lưu thông tốt hơn, từ đó giảm thiểu tình trạng lạnh chân hiệu quả.
Đối với những người bị lạnh chân kèm theo tiêu chảy, có thể sử dụng gừng khô từ 4-8g, tán nhỏ và pha với nước ấm để uống hoặc cho vào cháo. Gừng khô cũng có thể được nấu để tắm hoặc ngâm tay chân, giúp cơ thể và tứ chi ấm dần lên. Nếu bạn muốn đổi mới, có thể thay thế ngải cứu và gừng bằng vỏ quế, hoa tiêu hoặc vỏ cam, quýt, bưởi, những nguyên liệu này cũng mang lại hiệu quả tương tự.
Khi ngâm, nên chú ý không ngâm nước quá cao, chỉ nên ngâm đến dưới mắt cá chân, vì ngâm quá cao có thể gây phản tác dụng. Sau khi ngâm xong, hãy lau khô tay chân và giữ ấm bằng tất để tránh tiếp xúc với nước lạnh. Đặc biệt, nếu tay chân bạn lạnh nhiều, bạn có thể lót giày bằng vỏ gỗ quế để làm ấm và kích thích các huyệt ở bàn chân, từ đó giúp tăng cường hiệu quả điều trị.
Biện pháp phòng ngừa chứng tay chân lạnh trong mùa đông
Phòng ngừa chứng tay chân lạnh trong mùa đông là rất quan trọng để giữ cho cơ thể luôn ấm áp và khỏe mạnh. Thời tiết lạnh không chỉ làm giảm nhiệt độ của tay chân mà còn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của bạn. Do đó, việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa hiệu quả sẽ giúp bạn giảm thiểu tình trạng này.
Đầu tiên, việc giữ ấm cơ thể là điều cần thiết. Khi thời tiết trở lạnh, bạn nên chú ý đến việc giữ ấm cho tay chân, đặc biệt là bàn chân. Sử dụng các loại tất và bao tay mềm mại, có khả năng giữ nhiệt tốt và thấm hút mồ hôi sẽ giúp bạn cảm thấy ấm áp hơn. Trước khi đi ngủ, hãy ngâm tay chân trong nước ấm pha một chút muối trong khoảng 10-15 phút, sau đó lau khô và mang tất ấm để không để tay chân tiếp xúc với đất hay nước lạnh.
Bên cạnh đó, việc thường xuyên vận động cũng góp phần quan trọng trong việc ngăn ngừa tay chân lạnh. Vận động không chỉ giúp tăng cường tuần hoàn máu mà còn làm “ấm nóng” cơ thể. Bạn nên tránh để chân tay “ngủ yên” trong những đôi tất ấm mà không hoạt động. Các bài tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, yoga hoặc các động tác kéo giãn sẽ giúp bạn cải thiện lưu thông máu và giữ ấm cho cơ thể.
Chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa tay chân lạnh. Trong mùa đông, bạn nên chọn những thực phẩm giàu calo và chất béo, như các loại hạt, dầu ô liu và thịt nạc, để cung cấp năng lượng cho cơ thể. Ngoài ra, đừng quên bổ sung các loại vitamin như B, C, E và các acid amin từ rau quả như cà rốt, cà chua, súp lơ, ớt, tiêu, giúp sản sinh tế bào hồng cầu và tăng cường sức đề kháng.
Chú ý đến trạng thái tâm lý của bản thân. Căng thẳng và mệt mỏi có thể làm tình trạng tay chân lạnh thêm trầm trọng. Do đó, việc thư giãn và duy trì tinh thần thoải mái sẽ giúp bạn tránh được những tác động tiêu cực từ môi trường lạnh. Hãy dành thời gian cho những hoạt động mà bạn yêu thích như đọc sách, nghe nhạc hoặc tập thiền để giữ cho cơ thể và tâm trí luôn khỏe mạnh.
Các chủ đề liên quan: Sức khỏe tuần hoàn , Thiếu máu , Hormone sinh sản , Giữ ấm cơ thể , Phòng ngừa tay chân lạnh
Tổng biên tập: Nguyễn Ngọc Kim Hằng
