Trong bối cảnh kinh tế số ngày càng phát triển, việc khai thác dữ liệu đã trở thành một yếu tố quan trọng trong việc thúc đẩy sự tăng trưởng và đổi mới. Tại Việt Nam, các chính sách và nghị quyết mới đang định hình hướng đi cho nền kinh tế dựa trên dữ liệu lớn, đồng thời mở ra nhiều cơ hội và thách thức. Bài viết này sẽ khám phá vai trò của dữ liệu trong phát triển kinh tế, các mô hình ứng dụng thành công, cũng như những vấn đề cần giải quyết để tối ưu hóa việc khai thác dữ liệu trong nước.
1. Sự Quan Trọng Của Khai Thác Dữ Liệu Trong Phát Triển Kinh Tế
Khai thác dữ liệu đang nổi lên như một trong những yếu tố then chốt, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế Việt Nam. Theo Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương, Giám đốc Trung tâm Dữ liệu quốc gia, dữ liệu hiện nay không chỉ là tài nguyên quý giá mà còn là tư liệu sản xuất chính. Việc hợp tác giữa Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia (NDA) và Bộ Chính trị thông qua Nghị quyết 57 đang xác định cách thức mà dữ liệu sẽ được tích hợp vào nền kinh tế.
2. Luật Choi Mới: Nghị Quyết 57 và Vai Trò Của Dữ Liệu Trong Kỷ Nguyên Số
Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị đã định hình một khái niệm mới trong sự phát triển kinh tế, với mục tiêu xây dựng nền kinh tế dựa trên dữ liệu lớn. Trong kỷ nguyên số, dữ liệu làm nền tảng cho hầu hết các quyết định chiến lược. Nghị quyết nêu rõ rằng dữ liệu sẽ không chỉ phục vụ mục đích hành chính mà còn là công cụ hỗ trợ quyết định hiệu quả trong các hoạt động sản xuất và kinh doanh.
3. Trung Tâm Dữ Liệu Quốc Gia và Hệ Sinh Thái Dữ Liệu Ở Việt Nam
Trung tâm Dữ liệu quốc gia đóng vai trò trung tâm trong việc quản lý và phát triển hệ sinh thái dữ liệu tại Việt Nam. Theo Quyết định 10/1/2025, Trung tâm này sẽ được mở rộng với nhiều chức năng mới, nhằm nâng cao khả năng khai thác dữ liệu. Hệ sinh thái dữ liệu sẽ tạo ra những kết nối sâu rộng giữa các tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân trong cả nước, giúp hình thành một nền kinh tế dữ liệu mạnh mẽ.
4. Các Mô Hình Ứng Dụng Dữ Liệu Đạt Hiệu Quả Cao
Việt Nam đã triển khai nhiều mô hình ứng dụng dữ liệu trong các lĩnh vực khác nhau. Một số mô hình tiêu biểu bao gồm việc tích hợp dữ liệu trong thủ tục hành chính, giúp cắt giảm giấy tờ không cần thiết. Đề án 06 về phát triển ứng dụng dữ liệu liên quan đến dân cư đã cho thấy những bước tiến đáng kể, với hàng triệu hồ sơ được số hóa để phục vụ cho chuyển đổi số quốc gia.
5. Thách Thức Trong Khai Thác Dữ Liệu: Nguồn Nhân Lực và Hạ Tầng Công Nghệ
Mặc dù có rất nhiều cơ hội, nhưng Việt Nam vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc khai thác dữ liệu. Thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao, nhất là các chuyên gia phân tích dữ liệu, là một trong những yếu tố cản trở. Bên cạnh đó, hạ tầng công nghệ hiện tại chưa chắc chắn và hệ thống dữ liệu còn nhiều phân tán, làm giảm khả năng tích hợp và khai thác hiệu quả.
6. An Toàn Thông Tin và Quyền Riêng Tư Trong Khai Thác Dữ Liệu
Trong quá trình khai thác dữ liệu, vấn đề an toàn thông tin và bảo vệ quyền riêng tư trở nên cực kỳ quan trọng. Việc áp dụng các chính sách bảo mật chặt chẽ và minh bạch trong quản lý dữ liệu là cần thiết để người dân tin tưởng. Chính sách phát triển dữ liệu không chỉ nên tập trung vào khai thác mà cũng cần làm rõ trách nhiệm bảo vệ thông tin cá nhân và quyền lợi của người sử dụng dữ liệu.
