Yemen, một quốc gia nằm ở phía nam Bán đảo Ả Rập, sở hữu vị trí chiến lược quan trọng giữa Biển Đỏ và Vịnh Aden. Với lịch sử phong phú và hiện tại đối mặt với nhiều thách thức chính trị và nhân đạo, Yemen là quốc gia có sự kết hợp giữa nền văn hóa độc đáo và các vấn đề xã hội nghiêm trọng. Hãy cùng khám phá Yemen là quốc gia nào qua bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về đất nước này.
I. Yemen là quốc gia nào? Giới thiệu tổng quan về Cộng hòa Yemen
Cộng hòa Yemen, nằm ở phía nam Bán đảo Ả Rập, là một quốc gia với một vị trí chiến lược quan trọng giữa Biển Đỏ và Vịnh Aden. Yemen có diện tích rộng lớn, trải dài từ các sa mạc khô cằn đến các khu vực ven biển nhiệt đới. Thủ đô của Yemen là Sana’a, mặc dù hiện nay thành phố này đang chịu sự kiểm soát của các lực lượng đối lập. Vì vậy, thành phố cảng Aden đã trở thành trung tâm hành chính tạm thời của quốc gia. Yemen không chỉ nổi bật với lịch sử phong phú mà còn là quốc gia với nhiều thách thức chính trị và nhân đạo, đặc biệt là trong bối cảnh xung đột kéo dài.
II. Địa lý và khí hậu đặc trưng của Yemen
Yemen có địa hình vô cùng đa dạng, từ các dãy núi cao ở phía tây đến những vùng sa mạc rộng lớn ở trung tâm và đông nam. Khí hậu của Yemen chủ yếu là khô hạn với mùa hè nóng bức và mùa đông mát mẻ. Các vùng ven biển của Yemen như Aden và các khu vực xung quanh Biển Ả Rập có khí hậu nhiệt đới, trong khi các khu vực đồi núi phía tây, bao gồm thủ đô Sana’a, có khí hậu cận nhiệt đới, với nhiệt độ mát mẻ hơn. Yemen là một trong những quốc gia nghèo nước nhất trên thế giới, với lượng mưa rất ít, điều này làm cho vấn đề nước trở thành một thách thức lớn đối với người dân nơi đây.
Quốc gia này có hơn 200 hòn đảo, với đảo Socotra là nổi bật nhất. Socotra nằm tách biệt với phần còn lại của Yemen, gần với bờ biển Somalia và nổi tiếng với hệ sinh thái độc đáo. Ngoài ra, quần đảo Hanish và Đảo Kamaran cũng là những khu vực quan trọng của Yemen, nằm trên Biển Đỏ và có vị trí chiến lược trong các giao thông đường biển quốc tế.
III. Lịch sử phát triển và các triều đại nổi bật của Yemen
Yemen có một lịch sử lâu dài và phong phú, là nơi sinh ra nhiều nền văn minh cổ đại như vương quốc Sabaeans. Trong thế kỷ 7, Hồi giáo bắt đầu lan rộng tại Yemen và đóng vai trò quan trọng trong các cuộc chinh phục đầu tiên của người Hồi giáo. Qua các thế kỷ, Yemen đã trải qua nhiều sự kiện lịch sử quan trọng và sự xuất hiện của các triều đại như triều đại Rasulid, cũng như sự ảnh hưởng mạnh mẽ từ các đế quốc như Ottoman và Anh.
Vào thế kỷ 20, Yemen trải qua một quá trình thống nhất giữa miền Bắc và miền Nam, dẫn đến sự thành lập Cộng hòa Yemen vào năm 1990. Tuy nhiên, sau Mùa xuân Ả Rập năm 2011, quốc gia này rơi vào tình trạng khủng hoảng chính trị, khi Tổng thống Ali Abdullah Saleh từ chức và quyền lực được chuyển giao cho Abdrabbuh Mansur Hadi. Xung đột kéo dài cho đến nay, đặc biệt là với sự can thiệp quân sự của Ả Rập Xê Út, làm trầm trọng thêm tình hình chính trị và nhân đạo.
IV. Xung đột và nội chiến Yemen: Nguyên nhân và ảnh hưởng
Xung đột Yemen bắt đầu từ những năm 2011, khi các cuộc biểu tình chống lại chính quyền Ali Abdullah Saleh và sự tham nhũng tràn lan. Sau khi Saleh từ chức, Yemen trải qua một cuộc nội chiến giữa các lực lượng ủng hộ chính quyền của Tổng thống Hadi và các nhóm Houthi. Nội chiến đã dẫn đến một thảm họa nhân đạo với hàng triệu người mất nhà cửa và thiếu thốn lương thực.
Ả Rập Xê Út và các quốc gia liên minh đã can thiệp quân sự để hỗ trợ chính quyền Hadi, trong khi Iran được cho là ủng hộ nhóm Houthi. Cuộc xung đột này đã tạo ra một tình trạng khủng hoảng kéo dài, với những ảnh hưởng nghiêm trọng đối với cơ sở hạ tầng, nền kinh tế và đời sống của người dân Yemen.
V. Khủng hoảng nhân đạo ở Yemen: Tình trạng nạn đói và dịch bệnh
Khủng hoảng nhân đạo ở Yemen là một trong những vấn đề nghiêm trọng nhất hiện nay. Khoảng 85% dân số Yemen cần viện trợ nhân đạo, trong đó có hơn 17 triệu người đối mặt với nạn đói. Cuộc chiến kéo dài và sự hủy hoại cơ sở hạ tầng khiến cho việc cung cấp thực phẩm và nước sạch trở thành một thách thức lớn.
Thêm vào đó, dịch bệnh tả bùng phát mạnh mẽ từ năm 2017, với hơn 1 triệu người nghi nhiễm và hàng nghìn người chết. Các tổ chức quốc tế như Liên Hợp Quốc và Tổ chức Hợp tác Hồi giáo đang nỗ lực hỗ trợ Yemen, nhưng tình trạng thiếu thốn vẫn còn rất nghiêm trọng.
VI. Chính trị và cấu trúc quyền lực ở Yemen hiện nay
Hiện nay, Yemen đang trải qua một cấu trúc quyền lực phân mảnh. Tổng thống Hadi vẫn giữ vai trò lãnh đạo chính thức, nhưng quyền lực thực tế nằm trong tay các lực lượng vũ trang và các nhóm vũ trang đối lập. Các cuộc đàm phán hòa bình được tổ chức bởi Liên Hợp Quốc nhưng chưa đạt được kết quả đáng kể. Các tổ chức quốc tế như Liên Hợp Quốc và Liên đoàn Ả Rập đóng vai trò quan trọng trong các nỗ lực hòa bình, nhưng tình hình vẫn hết sức khó khăn.
VII. Vai trò của Yemen trong các tổ chức quốc tế: Liên Hợp Quốc và Liên đoàn Ả Rập
Yemen là thành viên của các tổ chức quốc tế quan trọng như Liên Hợp Quốc, Liên đoàn Ả Rập và Tổ chức Hợp tác Hồi giáo. Dù có một vị trí quan trọng trong các vấn đề khu vực, nhưng xung đột trong nước và tình trạng khủng hoảng chính trị đã ảnh hưởng lớn đến vai trò của Yemen trên trường quốc tế. Tuy nhiên, Yemen vẫn tiếp tục duy trì quan hệ với các quốc gia lớn như Ả Rập Xê Út và Oman, đồng thời tham gia vào các sáng kiến hòa bình khu vực.
VIII. Các đặc điểm nổi bật của Yemen: Các đảo và khu vực quan trọng
Yemen sở hữu nhiều đảo và khu vực quan trọng, đặc biệt là quần đảo Hanish và Đảo Kamaran trên Biển Đỏ. Socotra là một trong những địa điểm nổi bật, không chỉ vì vẻ đẹp thiên nhiên mà còn vì sự đa dạng sinh học độc đáo của nó. Các đảo này đóng vai trò chiến lược quan trọng đối với các tuyến đường biển quốc tế và bảo vệ an ninh khu vực.
Các chủ đề liên quan: Yemen , Cộng hòa Yemen , bán đảo Ả Rập , Sana’a , Aden , chiến tranh nội chiến , khủng hoảng nhân đạo , Ả Rập Xê Út , Biển Đỏ , Socotra
Tác giả: Kiều Ngọc Phát
Tổng biên tập: Nguyễn Ngọc Kim Hằng