Huyết khối tĩnh mạch là một tình trạng nguy hiểm có thể xảy ra khi máu không lưu thông tốt trong các tĩnh mạch, đặc biệt ở những người bệnh phải nằm dài do phẫu thuật hoặc chấn thương. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về nguy cơ huyết khối tĩnh mạch, tác động của việc nằm bất động, các yếu tố nguy cơ và những biện pháp phòng ngừa hiệu quả để bảo vệ sức khỏe.
1. Nguy cơ huyết khối tĩnh mạch và những điều cần biết
Huyết khối tĩnh mạch là tình trạng cục máu đông hình thành trong lòng tĩnh mạch, thường xảy ra ở chi dưới. Nguy cơ huyết khối tĩnh mạch gia tăng khi bệnh nhân phải nằm dài tại chỗ, ví dụ như sau phẫu thuật hoặc do chấn thương. Cần nhận diện sớm các dấu hiệu của huyết khối vì nếu không điều trị kịp thời, có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như tắc mạch phổi.
2. Tác động của nằm dài tại chỗ đến huyết khối tĩnh mạch
Nằm dài tại chỗ làm giảm lưu thông máu, dẫn đến tình trạng ứ trệ huyết tại các tĩnh mạch, đặc biệt ở chi dưới. Bà Chi, 89 tuổi, là một ví dụ điển hình khi phải nằm bất động hai tuần sau khi ngã gãy cổ xương đùi. Tình trạng này tạo điều kiện cho huyết khối phát triển, và nguy cơ biến chứng như thuyên tắc phổi rất cao nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
3. Các yếu tố nguy cơ liên quan đến huyết khối tĩnh mạch
Các yếu tố nguy cơ gây huyết khối tĩnh mạch bao gồm:
- Tuổi tác cao, đặc biệt ở người lớn tuổi như bà Chi.
- Các bệnh lý như bệnh teo cơ và loãng xương.
- Thời gian nằm lâu do phẫu thuật hoặc chấn thương, chẳng hạn gãy cổ xương đùi.
- Hệ tuần hoàn yếu, dễ dẫn đến cục máu đồng.
Theo ThS.BS.CKI Đặng Khoa Học từ Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, bệnh nhân nên được theo dõi cẩn thận khi có các yếu tố này.
4. Biện pháp phòng ngừa hiệu quả huyết khối tĩnh mạch
Các biện pháp phòng ngừa huyết khối tĩnh mạch bao gồm:
- Thực hiện chế độ sinh hoạt lành mạnh và vận động hợp lý, đặc biệt sau phẫu thuật hoặc khi phải nằm lâu.
- Sử dụng vớ áp lực ngắt quãng để hỗ trợ lưu thông máu.
- Thường xuyên cử động chân; thực hiện các bài tập nhẹ nhàng nhắm vào mắt cá chân và ngón chân.
- Uống đủ nước để ngăn ngừa tình trạng mất nước.
- Đối với những bệnh nhân nằm viện lâu, nên bắt đầu tập phục hồi chức năng sớm để tránh các biến chứng loét.
Khi xuất hiện các triệu chứng như sưng, đau, hoặc màu da thay đổi ở một bên chân, bệnh nhân nên tìm đến bác sĩ ngay để được thăm khám.
Các bác sĩ nội tim mạch như BS.CKI Hoàng Thị Bình cũng khuyến cáo rằng bệnh nhân nên duy trì thói quen tái khám định kỳ để theo dõi tình trạng huyết khối và điều chỉnh phương pháp điều trị nếu cần thiết.
