[block id=”breadcrumb”]
[block id=”google-news-2″]
Chán ăn thần kinh (biếng ăn tâm lý) là một rối loạn ăn uống nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần và thể chất của nhiều người. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn sâu sắc về nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán và điều trị chán ăn thần kinh, giúp nâng cao nhận thức và tìm kiếm sự hỗ trợ kịp thời.
I. Chán ăn thần kinh là gì?
Định nghĩa và ý nghĩa lâm sàng
Chán ăn thần kinh, hay còn gọi là anorexia nervosa, là một rối loạn ăn uống đặc trưng bởi việc giảm cân nghiêm trọng do những hành vi ăn kiêng cực đoan và sự ám ảnh về cân nặng và hình thể. Những người mắc chứng biếng ăn tâm lý thường không nhận thức được tình trạng cơ thể của họ, dù thực tế có thể là họ đang trong tình trạng suy dinh dưỡng.
Góc nhìn lịch sử và sự công nhận trong DSM
Chán ăn thần kinh lần đầu tiên được mô tả vào thế kỷ 19, nhưng chỉ được công nhận là một rối loạn tâm thần trong Hướng dẫn Chẩn đoán và Thống kê Rối loạn Tâm thần (DSM) từ những năm 1980. Sự công nhận này đã giúp nâng cao nhận thức và hiểu biết về bệnh, cũng như thúc đẩy việc nghiên cứu và điều trị.
II. Nguyên nhân gây ra Chán ăn thần kinh
A. Yếu tố tâm lý
Rối loạn ăn uống thường liên quan đến nhiều yếu tố tâm lý. Chủ nghĩa hoàn hảo và sự ám ảnh về hình thể là những yếu tố chính. Nhiều người mắc chứng chán ăn thần kinh có tâm lý nhạy cảm, dễ bị tổn thương, thường cảm thấy áp lực xã hội và có nỗi lo sợ sâu sắc về việc tăng cân.
B. Yếu tố di truyền
Có nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng có sự ảnh hưởng di truyền đến việc phát triển rối loạn ăn uống. Những người có thành viên trong gia đình mắc bệnh có nguy cơ cao hơn mắc chứng chán ăn thần kinh. Sự tương tác giữa nhiều gen cũng đóng vai trò quan trọng trong sự hình thành của rối loạn này.
C. Kích thích môi trường
Các yếu tố môi trường như căng thẳng trong cuộc sống, chuyển đổi lớn (ví dụ: chuyển nhà, mối quan hệ) có thể kích thích sự khởi phát của chán ăn thần kinh. Ảnh hưởng của phương tiện truyền thông và tiêu chuẩn xã hội về hình thể cũng có tác động lớn đến sự phát triển của rối loạn này.
III. Triệu chứng của Chán ăn thần kinh
A. Triệu chứng thể chất
Những dấu hiệu thể chất bao gồm giảm cân nhanh chóng, cảm giác lạnh thường xuyên, mệt mỏi và ngất xỉu. Người bệnh có thể gặp phải các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe như suy dinh dưỡng và mất cơ bắp.
B. Triệu chứng tâm lý
Người mắc chứng chán ăn thần kinh thường có những suy nghĩ ám ảnh về thực phẩm và cân nặng. Họ có thể trải qua cảm giác lo âu, trầm cảm và có sự tự ti rất cao.
C. Triệu chứng hành vi
Những hành vi như ăn kiêng nghiêm ngặt, ăn uống bí mật và tập thể dục quá mức là phổ biến. Người bệnh thường có thói quen tiêu thụ thực phẩm không ổn định và tránh những bữa ăn có người khác.
IV. Chẩn đoán Chán ăn thần kinh
A. Tiêu chí chẩn đoán
Việc chẩn đoán chán ăn thần kinh dựa trên các tiêu chí trong DSM, bao gồm việc giảm cân đáng kể, sự ám ảnh về cân nặng và hình thể, cùng với các triệu chứng khác như sự không công nhận tình trạng cơ thể.
B. Công cụ và đánh giá
Các đánh giá tâm lý và dinh dưỡng rất quan trọng trong quá trình chẩn đoán. Các chuyên gia có thể sử dụng nhiều công cụ để đánh giá tình trạng của bệnh nhân, nhằm đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
V. Điều trị Chán ăn thần kinh
A. Hỗ trợ tâm lý
Các phương pháp điều trị tâm lý như liệu pháp nhận thức hành vi (CBT), liệu pháp gia đình và các nhóm hỗ trợ rất quan trọng trong việc giúp người bệnh vượt qua những vấn đề tâm lý cơ bản.
B. Hướng dẫn dinh dưỡng
Chiến lược phục hồi cân nặng là một phần quan trọng trong quá trình điều trị. Người bệnh cần được giáo dục về chế độ ăn uống cân bằng và các thói quen ăn uống lành mạnh.
C. Can thiệp y tế
Các phương pháp điều trị y tế có thể bao gồm thuốc cho các rối loạn tâm thần liên quan. Đồng thời, việc theo dõi và xử lý các vấn đề sức khỏe thể chất là rất quan trọng.
VI. Biến chứng của Chán ăn thần kinh
Chán ăn thần kinh có thể dẫn đến nhiều biến chứng sức khỏe nghiêm trọng, từ các vấn đề về tim mạch, loãng xương, cho đến suy thận. Những biến chứng này có thể gây ra tổn thương lâu dài cho cơ thể và tâm trí, vì vậy việc tìm kiếm sự điều trị kịp thời là cực kỳ cần thiết.
VII. Phòng ngừa Chán ăn thần kinh
Chiến lược phòng ngừa
Để phòng ngừa chán ăn thần kinh, đặc biệt là ở những người trẻ tuổi, các bậc phụ huynh, trường học và nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cần can thiệp sớm và khuyến khích những thói quen ăn uống và hình ảnh cơ thể lành mạnh trong xã hội.
Vai trò của cộng đồng
Việc nâng cao nhận thức về rối loạn ăn uống và khuyến khích môi trường tích cực là rất quan trọng để bảo vệ các nhóm dễ bị tổn thương khỏi chán ăn thần kinh.
Các chủ đề liên quan: Tâm thần , Tâm lý , Trầm cảm , Chán ăn , Chán ăn tâm thần
[block id=”quang-cao-2″]
[block id=”tac-gia-4″]
